Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.10.2018, Qupperneq 76

78
Toronto, Michael Sanguinetti, árið 2011 að „konur þyrftu að forðast að
klæða sig eins og druslur til að verða ekki fórnarlömb“.38
Loks má nefna að klámvæðing mótar hugmyndir fólks um kynlíf og
getur haft áhrif á þróun kynferðisbrota. Klámvæðing hefur verið skilgreind
sem „menningarferli þar sem klám smeygir sér inn í daglegt líf okkar sem
samþykkt og jafnvel dáð menningarlegt fyrirbæri“.39 Með aukinni kyn­
lífs­ og klámvæðingu hefur kynlífshegðun tekið ákveðnum breytingum og
er hópkynlíf ein birtingarmynd.40 Robin Warshaw hélt því fram að karlar
sem beita konur kynferðislegu ofbeldi í hóp væru að reyna að sanna kyn­
hneigð sína fyrir öðrum í hópnum. Þegar þeir tækju þátt í hópnauðgun
upplifðu þeir sérstaka tengingu hver við annan, þar sem tilgangur þeirra
væri sá sami – að gera lítið úr fórnarlambi sínu til að styrkja karlmennsku
sína og stolt.41 Í rannsókn Hildar Fjólu Antonsdóttur um viðhorf fagaðila í
nauðgunarmálum kom fram að viðmælendur töldu sig merkja breytingu á
kynlífshegðun fólks og aukin áhrif kláms, sérstaklega á meðal ungs fólks.42
Rannsóknarlögreglumaður sem Hildur Fjóla ræddi við taldi að kynlífið
sé oft grófara og meira um ofbeldi nú en áður, þ.e. annað en bara „plain
kynferðisbrot“. Einn ákærandi talar um „tilraunastarfsemi“ þar sem verið
er að leika eftir það sem sést í „grófu klámi“. Slíkar athafnir byrja jafnvel
með samþykki allra aðila en þróast út í eitthvað annað og bera í kjölfarið
brotaþola ofurliði. Í miðju ferli gerist eitthvað, til dæmis að skyndilega
birtast fleiri einstaklingar sem ekki var gert ráð fyrir, og erfitt getur verið
að bakka út úr aðstæðum.43
Annar viðmælandi í rannsókn Hildar Fjólu, sem einnig var ákærandi,
sagði að virðingarleysi gagnvart brotaþola væri áberandi, þar sem brota­
þoli er sviptur mennsku sinni. Viðmælandi talar um að brotin einkennist af
klámi, að um sé að ræða munnmök eða endaþarmsmök og að áhöld og efni
séu notuð. Að lokum segir hann: „Og ég held að við séum nú öll sammála
38 Bonnie J. dow og Julia T. Wood, „Repeating history and learning from it: what
can slutwalks teach us about feminism?“, Women’s studies in communication, 1/2014,
bls. 23–24.
39 Katrín Anna Guðmundsdóttir og Þorgerður Einarsdóttir, „„Að dansa á línunni“:
Kynbundin valdatengsl og klámvæðing í auglýsingum“, Þjóðarspegillinn 2011 Rann-
sóknir í félagsvísindum XII, ritstj. Silja Bára Ómarsdóttir, Reykjavík: Félagsvís­
indastofnun Háskóla Íslands, 2011, bls. 84–91, hér bls. 85.
40 Hildur Fjóla Antonsdóttir, „Viðhorf fagaðila“, bls. 13.
41 Robin Warshaw, I never called it rape, New york: Harper and Row, 1998, bls. 101.
42 Hildur Fjóla Antonsdóttir, „Viðhorf fagaðila,“ bls. 13.
43 Sama rit, bls. 13.
Þórhildur og ÞorgErður