Úrval - 01.12.1947, Blaðsíða 18

16
■ORVAL
efnasambönd, sem fengin eru úr
jurtum og dýrum, eins og t. d.
sykur og vínandi. Það er langt
síðan mönnum lærðist að búa
til flest þessarar efnasambanda.
Það voru einkum hin flóknustu
þeirra, eins og t. d. eggjahvítu-
efnin, sem reyndust erfið við-
fangs. Dr. Woodward, sem leysti
vandann, er einn af snjöllustu
yngri lífefnafræðingum heims-
ins. Þegar hann var 27 ára tókst
honum að búa til kínin; og þrí-
tugur (nú í sumar) bjó hann
til eggjahvítuefni.
Woodward tóknokkraramínó-
sýrutegundir, sem áður höfðu
verið búnar til í rannsóknarstof-
unni, blandaði tveim þeirra eða
fleiri saman á vissan hátt, og
lét þær síðan eiga sig.
Blandan var látin standa
óhreyfð í tvær vikur. Amínó-
sýrurnar unnu sjálfar það sem
eftir var.
Setjið þetta vel á minnið, því
að það er mikilvægt í sambandi
við það, sem fer hér á eftir.
Með tilbúningi eggjahvítuefn-
isins erum við komin að marka-
línu þeirri, sem skiiur milli lífs
og dauða.
*
Frá sjónarmiði efnafræðings-
ins er lífið efnastarfsemi. Mað-
urinn er samsafn af svo og svo
mörgum hárfrumum, svo og svo
mörgum skinn-, vöðva- og bein-
frumum ... heila-, nýrna- og
hjartafrumum . .. margs konar
frumum, sem raðað er eftir
settum reglum. Jafnvel hin
æðstu lífsform eru með öðrum
orðum ekki annað en hópur lífs-
fruma, raðað niður á vissan
hátt.
Lykilinn að lífinu er því að
finna í sjálfri frumunni, og þar
verður gátan að leysast.
Hvað er fruma? Hún er gerð
af hýði, sem lykur um fljótandi
efni, og í því miðju er kjarni.
Sumir vísindamenn héldu, að
kjarninn væri eins konar heili,
sem byggi yfir leyndardómi lífs-
ins. Þá kom fram á sjónarsvið-
ið rússnesk vísindakona, dr.
O. B. Lepinshinskaya. Hún
samdi bók og í ritdómi um þá
bók í The American Review of
Soviet Medicine er skýrt frá því,
hvernig hún gerði tilraunir með
efni úr frumum, en ekki heilar
frumur, jafnvel ekki kjarnann.
Hún uppgötvaði í fyrsta lagi,
að þessir frumuhlutar voru
einkum gerðir úr eggjahvítu-
efnissameindum. Hún uppgötv-
aði einnig, að þeir gátu vaxið af