Úrval - 01.12.1947, Síða 36

34
tJRVALi
þess að spara líf amerískra her-
manna — og nú verðum við að
gera ráð fyrir tapi miljóna
mannslífa í kjarnorkustyrjöld í
framtíðinni.
Menn hafa vanið sig á að trúa
því, að vopn, sem hefur verið
notað einu sinni, Verði notað aft-
ur, og sú ákvörðun, sem Ame-
ríka tók, getur reynzt afdrifa-
rík.
Ef við hefðum leyft öðrum
þjóðum að vera viðstaddar til-
raunasprenginguna í Nýju Mexí-
kó, hefði það getað lagt grund-
völlinn að nýju hugarfari. Það
hefði verið hentug stund til að
koma fram með tillögu um
heimsskipulag, sem bundið gæti
enda á allar styrjaldir. Ef við
hefðum neitað okkur um að
nota kjarnorkusprengjuna út
frá þeirri forsendu, að hún væri
alltof hættulegt vopn, myndu
orð okkar hafa orðið þung á
metunum og sannfært allar
þjóðir um, að tilboð okkar um
samvinnu til að nýta þessa nýju
orkulind í þjónustu friðarins,
væri fram borið af einlægni.
Auðvitað er hægt að koma
fram með ótal ,,raunsæjar“ mót-
bárur gegn svona einfaldri rök-
semdafærslu. En þeim, sem
þannig hugsa, sést yfir hinn
sálfrœðilega raunveruleika. All-
ir menn óttast kjarnorkustyrj-
öld. Allir vona, að hin nýja orka
þoki okkur áfram á framfara-
brautinni. Hvaða þýðingu hefur
hið úrelta ,,raunsæi“: samning-
ar og herstyrkur gegn raunveru-
leikanum sem er: von mannanna
og ótti mannanna?
Á stríðsárunum vöndust marg-
ir af því að hugsa sjálfir, því að
þeir áttu aðeins að hlýða skip-
unum annarra. Áhugaleysi nú
getur orðið afdrifaríkt, því að
almenningur getur komið miklu
til leiðar. Vísindamennirnir
þekkja heldur ekki kjarnorkuna
út í æsar, hver einstakur þeirra
veit ekki um öll smáatriði, og
aðeins örfáir hafa séð kjarn-
orkusprengjuna. En allir, sem
nokkuð hugsa, vita, að sprengj-
an og stríðshættan eru blákald-
ur veruleiki.
Við höfum ekki tíma til að
bíða eftir því að hershöfðingj-
arnir, þingmennirnir og dipló-
matarnir finni lausnina, ef til
vill eftir nokkrar kynslóðir. Eft-
ir fimm ár verða kannske marg-
ar þjóðir famar að búa til
sprengjur, og þá er of seint að
byrgja brunninn.
Við treystum alltof mikið á
samninga og vígvélar og of lítið