Uppeldi og menntun - 16.02.2007, Blaðsíða 98

Uppeldi og menntun - 16.02.2007, Blaðsíða 98
98 VI L JA FORELDRAR STUÐNING Í FORELDRAHLUTVERK INU? Geðtengsl eru tilfinningaleg tengsl sem myndast milli einstaklinga og þau geta bæði verið jákvæð og neikvæð. Þeim sem hefur tekist að mynda góð geðtengsl finnst þeir vera öruggir og óhultir meðan þeim sem ekki hafa myndað góð geðtengsl finnst þeir ekki vera það. Geðtengslahegðun er skilgreind sem hvers kyns hegðun sem er afrakstur af nánu sambandi við annan einstakling. Náið, gagnvirkt samband foreldris og barns er talið stuðla að sterkum og góðum geðtengslum þeirra í milli. Sýnt hefur verið fram á að móður- eða föðurleg viðbrögð (responsiveness), svo sem að sýna vernd, hlýju og stuðning, og hæfileiki til að koma til móts við þarfir barns (attune) séu lykil- atriði í því að byggja upp öryggi og annað sem myndar góð geðtengsl. Barn sem myndað hefur góð geðtengsl frá unga aldri við foreldra eða aðra nána umönnunar- aðila mun líklega telja sig verðugt ástar og athygli og byggja innra með sér eiginleika eins og ábyrgð, ástúð, áreiðanleika og umhyggju fyrir öðrum. Þessa þætti ber barnið sennilega með sér fram á fullorðinsár og þeir liggja til grundvallar þegar barnið stofnar til sambanda við aðrar manneskjur á lífsleiðinni. Á hinn bóginn lítur barn sem myndað hefur óörugg geðtengsl frekar á veröldina sem hættulegan íverustað, tekur samferða- fólki sínu með varúð og álítur sjálft sig einskis nýtt og ekki verðugt ástúðar. Tengslin við foreldrana vara lengi og fyrir unglinga eru foreldrahúsin mikilvægt akkeri þegar erfiðleikar, ógn eða leiði steðjar að (Bowlby, 1988; Holmes, 1993). Talið er að jákvæður persónuþroski eigi sér stað hjá unglingum þegar foreldrar veita þeim tilfinningalegan stuðning og þegar foreldrarnir vita í hverju daglegar athafnir unglinganna eru fólgnar, bæði í skólanum og utan hans (Sartor og Youniss, 2002). Í rannsókn á vímuefnaneyslu ungs fólks á Akureyri kemur fram að því betri sem tengsl ungmenna við foreldra sína eru þeim mun meiri líkur eru á að ungmennunum vegni vel í skólanum og minni líkur á andfélagslegri hegðun. Ef tengsl foreldra og barna rofna verður erfiðara fyrir skólana og tómstundafélögin að vinna gegn þeim áhrifum sem ungmennin verða fyrir annars staðar frá (Svandís Nína Jónsdóttir, Hera Hallbera Björnsdóttir, Bryndís Björk Ásgeirsdóttir og Inga Dóra Sigfúsdóttir, 2002). Bandarískar kannanir síðustu ára hafa sýnt að hægt er að bæta námsárangur nem- enda með því að fá foreldra til að styðja þá í náminu (Bloom, 1986). Komið hefur fram í rannsóknum á samstarfi heimila og grunnskóla að sterk tengsl séu milli námsárang- urs og þátttöku foreldra. Slíkt skilar sér einnig í betri líðan nemenda og betri náms- frammistöðu (Epstein, 1995; Hickman, Greenwood og Miller, 1995; Wang, Haertel og Walberg, 1990). Miklu máli skiptir hvort foreldrarnir líta á sig sem áhrifavalda eða ekki og hvernig aðferðum þeir beita. Þeir foreldrar sem telja sig geta haft áhrif eru líklegri til að taka þátt í námi barna sinna, þeir skapa tilfinningalegan og samfélagsleg- an stuðning við barnið innan skólaumhverfisins (Epstein, 1995 og Pelletier og Brent, 2002). Á 9. áratug síðustu aldar var gerð samanburðarrannsókn meðal fimm ára barna og foreldra þeirra alls staðar á Norðurlöndum undir heitinu BASUN-rannsóknin eða Barnæska og samfélagsumbreytingar á Norðurlöndum. Skoðaðir voru þættir eins og viðhorf, samskiptamynstur, siðvenjur í hversdagslífinu, inntak í samskiptum barna og foreldra og einnig samskipti við önnur börn. Niðurstöður rannsóknarinnar eru m.a. þær að á Íslandi virðist vera mjög lítill stéttamunur í uppeldisháttum. Foreldrar barnanna í íslenska úrtakinu létu minna með börn sín en hinir foreldrarnir, þeir áttu
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182
Blaðsíða 183
Blaðsíða 184
Blaðsíða 185
Blaðsíða 186
Blaðsíða 187
Blaðsíða 188
Blaðsíða 189
Blaðsíða 190
Blaðsíða 191
Blaðsíða 192
Blaðsíða 193
Blaðsíða 194
Blaðsíða 195
Blaðsíða 196
Blaðsíða 197
Blaðsíða 198
Blaðsíða 199
Blaðsíða 200
Blaðsíða 201
Blaðsíða 202

x

Uppeldi og menntun

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Uppeldi og menntun
https://timarit.is/publication/581

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.