Hugur - 01.01.2004, Page 171

Lífpólitísk framleiðsla
169
að bregðast raunverulega við vandamálunum. Það er á þennan hátt sem sið-
ferðisíhlutunin hefur orðið ein af víglínum heimsvaldaíhlutunar. Þessi íhlut-
un er, þegar öllu er á botninn hvolft, undirliggjandi fyrirboði undantekning-
arástandsins, og gegnir þessu hlutverki sínu án landamæra, vopnuð ýmsum
skilvirkustu boðskiptatækjunum og snýr að hinni táknrænu framleiðslu óvin-
arins. Þessi félagasamtök eru algjörlega kaffærð í lífþólitísku samhengi sam-
setningar Veldisins; þau boða komu valdsins sem felst í friðþægjandi og
framleiðandi réttlætisíhlutun þess. Það ætti því ekki að koma á óvart að heið-
arlegir lagakenningasmiðir af gamla alþjóðaskólanum (á borð við Richard
Falk) skuli heillast af þessum félagasamtökum.59 Sú mynd sem félagasam-
tökin birta af nýju heimsskipaninni sem friðsælu lífpólitísku samhengi virð-
ist hafa bhndað þessa kenningasmiði gagnvart þeim hrottalegu afleiðingum
sem siðferðisíhlutunin hefiir sem fyrirboði heimsskipanar.60
Siðferðisíhlutunin er oft fyrsti þátturinn í sviðsetningu hernaðaríhlutunar.
I slíkum tilfellum er hernaðarútkall kynnt til sögunnar sem alþjóðlega viður-
kennd lögregluaðgerð. A okkar dögum er hernaðaríhlutun í æ minni mæli
afurð ákvarðana sem eiga rætur sínar í gömlu alþjóðaskipaninni, hvað þá í
stofnunum Sameinuðu þjóðanna. Ollu oftar er hún fyrirskipuð einhliða af
Bandaríkjunum, sem úthluta sjálfum sér skyldu frumkvæðisins og biðja síð-
an bandamenn sína að setja af stað ferli hernaðarhótana og/eða -aðgerða
gegn óvinum Veldisins á hverjum tíma. Þessir óvinir eru oftast kaUaðir
hryðjuverkamenn, en það er klúr smættun, bæði sem hugmynd og orð, runn-
in af rótum lögregluhugarfars.
Sambandið á milli fyrirbyggjandi aðgerða og undirokunar er mjög greini-
legt þegar kemur að íhlutun í átök þjóðarbrota. Átök á milli þjóðarbrota, og
sú efling nýrra og/eða endurreistra sjálfsmynda þeirra sem fylgir í kjölfarið,
eyðileggja á áhrifaríkan hátt þær gömlu uppsafnanir sem byggðust á þjóðleg-
um og pólitískum línum. Þessi átök auka á flæðið innan vefs hnattrænna
tengsla og með því að staðfesta nýjar sjálfsmyndir og nýjar staðsetningar
bjóða þau upp á mun meðfærilegra efni til stjórnunar. I slíkum tilfellum get-
ur undirokuninni verið komið á með fyrirbyggjandi aðgerðum sem smíða ný
tengsl (sem á endanum verða hert í friði en aðeins að loknum nýjum stríð-
um) og nýmyndanir landsvæða og stjórnmála sem þjóna (eða þjóna betur,
eru aðlögunarhæfari) samsetningu Veldisins.61 Annað dæmi um undirokun
59 Fyrirmyndardæmi um þetta er Richard Falk, Positive Prescriptions for the Future, World Order Stu-
dies Program occasional paper no. 20 (Princeton: Center for International Studies, 1991). Til að sjá
hvernig frjáls félagasamtök eru samþætt við þennan ramma „hnattrænnar stjórnarskrárstefnu", sem er
meira og minna í ætt við Locke, vísum við til opinberra yfirlýsinga Antonios Cassese, forseta Glæpa-
dómstóls Sameinuðu þjóðanna í Amsterdam, auk bóka hans, International Law in a Divided World
(Oxford: Clarendon Press, 1986) og Human Rights in a Changing World (Philadelphia: Temple Un-
iversity Press, 1990).
60 Jafnvel tillögur um umbætur á Sameinuðu þjóðunum fara meira og minna eftir þessum brautum. Góð
bókaskrá um slík skrif er Joseph Preston Baratta, Strengthening the United Nations: A Bibliography on
U.N. Reform and World Federalism (New York: Greenwood, 1987).
61 Hernaðarstofnanir Bandaríkjanna hafa kynnt þessa stefnu í sumum af herstjórnarskjölum sínum.
Samkvæmt núverandi kennisetningu Pentagon á áætlunin um aukna útbreiðslu markaðslýðræðis að
styðjast bæði við viðeigandi örstjórnlist sem byggð er á þeim svæðum (bæði pragmatískum og kerfis-
bundnum) sem henni er beitt á og einnig bera án afláts kennsl á áhættuþætti og sprungur sem myndu