Tímarit Máls og menningar - 01.12.1975, Side 116

Tímarit Máls og menningar
skilnaðarlaunráðum, með minni forustu í pukri, af ótvíræðu falsi og fláttskap
mínum.
Og mun þá hverjum manni liggja í augum uppi, hvort hægt er að ábyrgjast, að
eptirmaður minn mundi tekinn úr áminnstum meiri hluta áfram, er þar syðra
vilja allir menn feigan, en ekki úr minni hlutanum, sem á þar hinu mesta ástríki
að fagna fyrir frammistöðuna 1908 andspænis „uppkastinu“ þá, og andstyggð hans
á allri „Lösrivelse", er þeir (Danir) standast eigi reiðari en ef nefnda heyra á nafn,
af lítilmögnum, er eigi engan skapaðan hlut undir sér, en ætli sér þá dul, að
láta sér þrítugfalt máttugri þjóð (og betur þó) gugna fyrir.
Annað ráð, er Björn ráðherra virðist hafa gripið til, til þess að lengja æfi
sína sem ráðherra, er að halda erindi um nýja fræðslu- og uppeldisstefnu,
sem hann kveðst hafa kynnst í Hollándi með fyrirlestrum þessum,[sic!] sem
hann flutti í Kristilegu fjelagi ungra manna fimmtudag þann 9. og laugar-
dag þann 11. febrúar. Að dómi fjölmargra flokksmanna og andstæðinga
sýndi hann bezt með erindum þessum, einkum hinu fyrra, að hann ber
lítil kennsl á aðferð þessa, sem engan veginn getur talizt neitt nýmæli, og
það sem verra er, að iðulega sló útí fyrir honum og að maðurinn getur
varla verið alheilbrigður á sálinni. Loks hefir hann í laugardagstölublaði
Isafoldar þ. 11. þ. m. gripið til þriðja örþrifaráðsins, að fara að skrifa
skammir miklar um andstæðinga sína og mikið lof og skjali um sjálfan
sig undir dulnefninu Bóndi. En líklega kemur honum ekkert af örþrifa-
ráðum þessum að haldi, og flokksmenn hans taka hann ofan annaðhvort
allir í góðri eindrægni eða nokkrir flokksmenn úr meiri hlutanum taka
höndum saman við minni hlutann til þess að stytta honum aldur. Það er
og heldur ekki neinn góður fyrirboði um langlífi ráðherratignar hans, að
bæði forseti efri og neðri deildar vildu ekki sitja kvöldboð hjá honum
föstudaginn þann 10. febrúar, og forseti sameinaðs þings hefði líklega
gert honum sömu skil, hefði hann verið einhverstaðar nálægur.
Jón Jensson assessor sagði mjer þann 14. febr. heima hjá mjer, Laufás-
veg 9, í viðurvist Lárusar, bróður míns, (áður hafði hann sagt mjer hið
sama en nokkru lauslegar), að hann hefði farið til Björns ráðherra alþingis-
veturinn 1909, þegar komið var í ljós, að nokkrar orðalagsbreytingar í
uppkastinu væri fáanlegar; hefði hann leitt Birni fyrir sjónir, að hann og
flokkur hans myndi hafa sóma af því, ef þeir tæki frumvarpinu í þess nýja
búningi, sem myndi ekki framar orka neinna tvímæla. Hefði Björn ráðh.
tekið vel röksemdaleiðslu sinni, en látið sér um munn fara, að nú mundi
vera orðið of seint fyrir sig og flokkinn að stíga þetta spor. En þó kom
354