Skírnir - 01.01.1956, Blaðsíða 56
54
Jón Jóhannesson
Skírnir
tilraun til að skýra orðið, er svo var komið, að menn hugðu
það vera nafn á fylki eða landshluta, þótt sá lesháttur virð-
ist í fljótu bragði vera lectio difficilior.
Merking sú, sem Wadstein leggur í „of vestmari“ er eðli-
leg, en örðugt er að finna dæmi henni til stuðnings, þar sem
of stjórnar annaðhvort þolfalli eða þágufalli. Þó er það ef til
vill hægt. Tvö hliðstæð dæmi virðast vera í Höfuðlausn Egils.
1 12. og 15. vísu stendur:
Bauð ulfum hræ
Eiríkr of sæ.
Og 4. vísa endar svo:
Sú (o: orrusta) vas mest of Ig.
Naumast verður móti því borið, að sá skilningur sé eðlileg-
astur, að of sæ og of Iq í þessum dæmum merki „handan
hafsins“ eða „hinum megin við hafið“, enda skýrir Sigurður
Nordal svo í útgáfu sinni af Egils sögu. Að vísu telur Finnur
Jónsson, að of sœ í þessu sambandi merki „rundt omkring
pá soen ved kysterne“.1 En einkennilegt er, ef Egill hefur
kveðið svo að orði, að Eiríkur hafi boðið úlfum hræ á sæn-
um. Er því sá kostur betri að leggja þá merkingu í, sem gert
er hér að framan að dæmi Sigurðar Nordals. Á hinn hóginn
skera orðmyndirnar sæ og Ig ekki úr um það, hvort orðin
eru í þolfalli eða þágufalli, þótt þau hafi verið talin í þolfalli
í þessum samböndum. En merking yrði heldur eðlilegri, ef
gert er ráð fyrir þágufalli eintölu í vísu Ynglingatals.
Samkvæmt þessum skilningi, sem Wadstein er upphafs-
maður að, hefur Ölafur Goðröðarson af Vestfold ráðið miklu
ríki hinum megin við hafið fyrir vestan Norðurlönd, o: á
Bretlandseyjum. En hinn eini Ólafur konungur, sem nefndur
er í vestrænum heimildum á Bretlandseyjum á 9. öld, og
þótt víðara sé leitað, er Ölafur konungur í Dyflinni, og hann
er einmitt sagður Goðröðarson í „Three Fragments“. Getur
þvi varla leikið efi á, að um sama mann sé að ræða. Ef litið
er nánara á vísu Ynglingatals um Ólaf, má og sjá ýmislegt,
1 Lex. poet. (1931), 435a.