Skírnir - 01.01.1956, Blaðsíða 159
Skírnir
Islenzkur skólaskáldskapur 1846—1882
157
Gestur
Pálsson.
er þjóðsagan Hellismenn.1) Á svipaðan hátt og áður í Nýj-
ársnóttinni eru persónulýsingarnar óbrotnar, en einstakar
leiksýningar gerðar af smekkvísi.
Eftir að Indriði lauk skólanámi í Reykjavík, mun hann
hafa hætt að öllu skáldsagnaritun og ljóðagerð að mestu.
En sem leikritahöfundur og leikritaþýðandi vann hann mik-
ið og gott starf.
Gestur Pálsson var fæddur 25. september 1852 í Miðhús-
um í Reykhólasveit. Honum var komið í latínuskólann 1868
og varð stúdent þaðan 1875 Síðan dvaldist
hann í Kaupmannahöfn næstu 2 árin (1875
—77) og aftur 1878—82. Stundaði hann þar
guðfræðinám, en lauk ekki prófi. Þvi næst var hann í Reykja-
vík 1882—90, vann þá lengstum í skrifstofu landfógeta, en
var skrifstofustjóri Alþingis 1886 og 1889. Einnig var hann
við ritstjórn Þjóðólfs 1882 og ritstjóri Suðra 1883—86. Ár-
ið 1890 fór hann til Vesturheims og varð ritstjóri Heims-
kringlu í Winnipeg, en dvöl hans þar vestra varð skammvinn,
því að hann andaðist þar 19. ágúst 1891.
Annan skólavetur sinn birti Gestur 2 sögur eftir sig í Fjöl-
svinni, þá 17 ára að aldri. Hin fyrri er örstutt (2 bls. í 4to)
og nefnist SkilnaSur.2) Þar er lýst kveðjustund tveggja elsk-
enda við foss einn (sbr. sögur Magnúsar Grímssonar). Stúlk-
an hafði verið neydd til þess að lofast öðrum, en pilturinn
var á förum eitthvað út í heiminn. Vissi enginn, hvað um
hann varð síðan, en stúlkan fyrirfór sér í fossinum. Sagan
er gegnsýrð megnu þunglyndi og rituð af ofurviðkvæmni.
Hið sama má og segja um hina söguna, sem nefnist Fiski-
maSurinn (dálítil frásaga).3) Fjallar hún um fiskimann einn,
sem yfirgefur konu sína komna að dauða til þess að svalla
með drykkjubræðrum sínum. Síðar iðrast hann lífernis síns,
þegar dóttir hans veslast upp og deyr, en treystist ekki til
þess að bæta ráð sitt og drekkir sér. — í þessum sorglegu
sögum Gests er stíll hans þegar orðinn persónulegur og styðst
1) Þjóðsögur Jóns Ámasonar II (1864), 300.—304. bls.
2) Fjölsvinnur, okt. 1869, Lbs. 3319, 4to, 15.—17. bls.
3) Sama, des. 1869 og jan. 1870, 65.—66. og 73.—75. bls.