Skírnir - 01.01.1956, Blaðsíða 94
92
Páll S. Árdal
Skírnir
sömu tilfinningar, breyti eins, séu eins í útliti, lifi við sömu
lífskjör o. s. frv., en samt sé gæðamunur á þeim.
Moore virðist sjá muninn, sem ég hef reynt að benda á,
enda telur hann eiginleikann, sem „góður“ merkir, sérstæðan
eiginleika, sem sé óeðlislægur (non-natural). Honum datt þó
ekki í hug, að vera mætti, að orðið merkti alls ekki eigin-
leika, vegna þess að honum virtist augljóst, að lýsingarorð
gegndu ætið því hlutverki að segja til um, hverjir séu eigin-
leikar einhvers. Ef lýsingarorð merkir hvorki skilgreinanlegan
né óskilgreinanlegan eiginleika, er það merkingarlaust.
Mörgum kann að finnast hugmyndin um óeðlislægan eig-
inleika fjarstæðukennd, en skoðun Moores á því, hvernig lýs-
ingarorð hafa merkingu, gaf honum ekki margra kosta völ,
því að „gott“ getur ekki merkt neitt náttúrulegt fyrirbæri.
Ástæðan fyrir þessu er sú, að hvernig svo sem við skilgrein-
um „góður“, er aldrei einskær tvítekning að segja, að það,
sem tekið er sem skilgreining, sé gott. Ef „gott“ merkir t. d.
„ánægjulegt“, ættu setningarnar „hið ánægjulega er gott“ og
„hið góða er gott“ að merkja það sama. Þetta virðist augljós-
lega rangt, enda hafa þeir, sem skilgreint hafa „gott“, aldrei
verið sjálfum sér samkvæmir, að dómi Moores, því að þeir
héldu sig vera að setja fram athyglisverð sannindi, er þeir
töldu hið ánægjulega eitt vera gott. Ef þeir svo reyna að stað-
festa þessa skoðun með því að benda á, að gott merki ánægju-
legt, virðast þeir sekir um slæma villu, því að staðhæfingin,
sem sanna á, gæti nú aðeins merkt, að hið ánægjulega sé
ánægjulegt, en þetta geta tæpast talizt merkileg sannindi.
Þeir, sem Moore gagrirýnir, gætu svarað honum með því
að benda á, að þeir séu í rauninni að leiðrétta þann misskiln-
ing, að munur sé á hugtökunum gott og ánægjulegt. Þeir
gætu bent á, að þeir séu ekki sekir um neina rökvillu, því að
skilja beri staðhæfingu þeirra um, að hið ánægjulega eitt sé
gott, sem ábendingu um, að hér sé ekki um tvö ólík hugtök
að ræða. Þetta er ekki girnileg kenning, en menn gætu þó
haldið þessu fram án þess að komast í mótsögn við sjálfa sig.
Moore virðist hafa rétt fyrir sér, er hann segir, að það sé
aldrei einskær tvítekning að segja, að fyrirbæri, hlutir, til-