Tímarit Máls og menningar - 01.05.2012, Qupperneq 96

S i g u r ð u r Pá l s s o n
96 TMM 2012 · 2
Ég hafði gert ráð fyrir tveimur, fjórum, jafnvel sex leikkonum. En á þessu
tímabili þróaðist hin snjalla hugmynd leikstjórans að tvær leikkonur og tveir
karlleikarar myndu leika verkið, það kom upphaflega til vegna þess að tveir
afburðakarlleikarar voru á lausu og til í tuskið. Þetta víkkar út perspektífið,
nú sjáum við ekki lengur tvær klikkaðar konur heldur allsherjarklikkun hins
mannlega hlutskiptis.
Í apríl 2008 var loks komið að lokakafla ritunar.
Mig hefur allt mitt líf langað til Sikileyjar en aldrei komist fyrr en í apríl
2008 að við KJ áttum þess kost að fara þangað. Þar kláraði ég Utan gátta
þannig að hægt væri að hefja æfingar seinni part maímánuðar.
Við vorum í Sýrakúsu lengst af. Þar bjó Æskýlos lengi, Sýrakúsa var grísk
borg þar sem mörg leikverka hans voru frumflutt. Þar er næststærsta gríska
útileikhúsið, tekur 15 þúsund áhorfendur, bara Epídáros er stærra. Elsku
karlinn, hann Æskýlos, hann er alltaf sagður svo frumstæður, óleikvænn,
einmitt það finnst mér dásamlegt. Mér er mjög hlýtt til hans. Óresteia er eini
heili þríleikur grískra harmleikja sem varðveist hefur.
Að hans frumkvæði var einum leikara bætt við andspænis kórnum, þetta
hafði úrslitaþýðingu fyrir þróun leiklistar. Þarna hófst 2500 ára saga leikhúss
í okkar heimshluta. Sófókles bætti svo við þriðja leikaranum, þarmeð var
gríski harmleikurinn fullskapaður.
Þarna sat ég á Caffe Sada og skrifaði, fallegar kökur í stórum útstillingar-
skápi, engin tónlist, bara vitund um sjóinn úti fyrir og Æskýlos og eilífð leik-
listarinnar. Fórum stundum upp í gríska leikhúsið, ég hrópaði texta úr Utan
gátta af sviðinu til að prófa hljómburðinn. Hann var ótrúlegur.
Síðustu dagana á Sikiley vorum við í Taormina þar sem HKL skrifaði
Vefarann. Andstætt hinni dásamlegu borg Sýrakúsu reyndist Taormina lítill
og ferðamannaþjakaður smábær.
Við enda einu aðalgötunnar er frægur bar sem heitir því bjánalega
nafni Wunderbar. Þar ganga vofur ótalmargra listamanna um sali, vofur
Goethes, Halldórs Laxness, Tennessee Williams, Fassbinders og þannig
mætti endalaust áfram telja.
Við þangað. Létum gott heita einu sinni, kaffið kostaði fimm og hálfa
evru, jafnvel fyrir hrun fannst mér það of dýrt fyrir vofuna af Tennessee
Williams með fullri virðingu fyrir því yndislega leikskáldi.
En þarna á hosteli í útjaðri Taormina setti ég endanlega saman mósaík-
verkið Utan gátta.
Heimkominn rakst ég í blaði á snilldarkomment eftir Rebeccu West, höf-
und sem ég þekki ekki neitt, en fannst það algjörlega hæfa sem mottó fyrir
Utan gátta, gat ég fundið neitt betra; það hljóðar svo: