Tímarit Máls og menningar - 01.05.2012, Blaðsíða 134

D ó m a r u m b æ k u r
134 TMM 2012 · 2
mynd gróðærisins?), kynhlutverk
(konur eru gerendur í bókinni, bæði
Elísabet og stúlkan í myndasögunni eru
þær sem leysa óreiðuna úr læðingi, en
hvaða merkingu hefur það?), goðsagnir
og trúarbrögð (sem Fríða Björk leggur
áherslu á í sinni umfjöllun), mörk fant-
asíu og veruleika, geðveiki og listar, þrá-
hyggju og ástar og svo auðvitað spurn-
ingar um form, en notkun myndasagna
innan skáldsögunnar er bæði nýstárleg
og vel heppnuð.
Þáttur myndasagnanna kemur reynd-
ar fram í orðum Láka, þegar hann reyn-
ir að lýsa list sinni: „Ástæðan fyrir því
að ég kýs að segja sögur með myndum
er sú að ég trúi því að þannig komist ég
nær því að höndla einhvern ósýnilegan
mannlegan kjarna. Raunar er ég alltaf
að höndla með hið ósýnilega. Þar verður
galdurinn til. Í ginnungagapinu á milli
ramma. Í togstreitunni milli myndar og
texta. Í því sem ég gef til kynna eða ætl-
ast til að lesandinn gefi sér …“ (115).
Það má segja að þessi lýsing geti að
mörgu leyti átt við ýmislegt af því sem
Guðrún Eva fjallar um í sinni skáldsögu
og gefur jafnframt til kynna ‚vanda-
málin‘ við hana, en óreiðan sem ríkir
innra með sögunni nær einnig útfyrir
hana, eins og áður hefur komið fram og
gerir það að verkum að verkið virðist á
stundum við það að liðast í sundur og
leysast upp. En kannski er það hluti af
galdrinum, að skrifa bók sem þvert ofan
í ætlun Davíðs verður ekki, og getur
ekki orðið, að skipulagðri skráningu
hins fullkomna skilnings, en er í staðinn
undirlögð af illsku bókmenntanna.
Tilvísanir
1 Georges Bataille, Literature and Evil, þýð.
Alastair Hamilton, New York, M. Boyars
1985 (1957).
2 Þessi umfjöllun er byggð á ritdómi sem birt-
ist á bokmenntir.is á síðasta ári. Þar hóf ég
umfjöllunina á því að vísa til fyrri skáldsögu
Guðrúnar Evu, Skaparans, og gaf þannig til
kynna að sameiginlega þræði mætti finna
milli þessara verka hvað varðar vangaveltur
um sköpun. Hér verður þó ekki farið frekar
út í þær vangaveltur, enda væru þær í sjálfu
sér efni í aðra grein. Sjá einnig umfjöllun
Björns Þórs Vilhjálmssonar um Skaparann í
TMM 2.2009.
3 Hér mætti reyndar vel rifja upp ýmis
goðmögn, þó aðallega gyðjur, sem eru í senn
fulltrúar sköpunar og eyðingar. Þekkust er
líklega hin indverska Kali.
4 Umfjöllun Fríðu var flutt 6. desember, 2011,
og var, þegar þetta var skrifað, finnanleg á
eftirfarandi vefslóð: http://www.ruv.is/frett/
bokmenntir/domur-um-allt-med-kossi-vek-
ur. Umfjöllun Ingveldar birtist 10. desember,
2011, en grein hennar er enn óaðgengileg
fyrir aðra en áskrifendur, sjá slóðina: http://
mbl.is/greinasafn/grein/1403328/?item_
num=1&searchid=f025c55186547211084522
fcf7874803a8f1ea55. Friðrika Benónýsdóttir
fjallaði einnig um bókina í Fréttablaðinu,
22. nóvember, 2011, og er síst hrifin af
verkinu, en nefnir þó einmitt hvernig sagan
flakkar hratt á milli ólíkra sviða. Að lokum
ber að nefna umfjöllun Erlu Elíasdóttur
á vefsíðunni Druslubækur og doðrantar,
http://bokvit.blogspot.com/2012/01/sem-
kossinn-vekur.html, en hún leggur áherslu á
þátt sköpunarinnar og er sammála greinar-
höfundi um að þáttur Davíðs sé óþarflega
veikur.
Atli Bollason
Sögusagnir
Ragna Sigurðardóttir: Bónusstelpan, Mál
og menning, 2011.
Bónusstelpan (2011) er önnur skáldsaga
Rögnu Sigurðardóttur á tveimur árum
sem fjallar öðrum þræði um íslenskan
myndlistarheim. Sú fyrri, Hið full-
komna landslag (2009), gerðist innan
veggja Listasafns Íslands og tæpti meðal