Úrval - 01.10.1947, Síða 16

14
TjRVALi
Samtalið hljóðar ef til vill
ekki þannig orðrétt, en meining-
in er sú sama. Þegar foreldrarn-
ir geta ekki lengur séð fyrir
hinum matgráðugu ungum sín-
um, láta þeir þá fara að heim-
an. Annað hvort taka einhver
barnlaus hjón þá að sér, eða þeir
slást í hóp annarra unga á sam-
eiginlegu „barnaheimili“, en það
er opinbert fyrirtæki, stjórnað
af mörgæsum, sem geta ekki
sinnt öðrum störfum sökum ald-
urs.
Því næst fara mörgæsahjónin
bæði að vinna úti og skila fæðu
í ,,barnaheimilið“ á samvinnu-
grundvelli, þannig að öll börn
heimilisins njóta góðs af, en þau
geta verið 12—20 talsins. En
þar með er hjúskapurinn upp-
leystur og hjónin þekkja ekki
framar unga sína. Öll ástúð
þeirra og umhyggja beinist nú
að þeim hóp, sem þeim er tengd-
ur. Fullvaxin mörgæs hirðir ein-
ungis um þá unga, sem tilheyra
hennar eigin flokki, en þó er
sennilegt, að ungi, sem strokið
hefir frá eigin ,,barnaheimili“
og sezt að í öðru, sé ekki gerður
afturreka en gefið að borða sem
hinum ungunum. Vöxnu fugl-
arnir virðast binda sig við vissa
staði, en ekki vissa unga.
Mörgæsirnar eru svo mjög
þroskaðar félagslega, að þær
safnast saman þegar þær finna
dauðann nálgast. Dr. Murphy,
sem er forstöðumaður fugla-
deildar ameríska náttúrugripa-
safnsins, skýrir svo frá, að
hann hafi mjög sjaldan rekist
á dauðar mörgæsir í Suður-
Georgíu, enda þótt hræin hafi
ekki getað rotnað, vegna þess
að þar var stöðugt frost. En dag
nokkurn, þegar hann gekk upp
á háls einn, rakst hann á lítið,
tært stöðuvatn.
Umhverfis vatnið voru marg-
ar veikar og gamlar mörgæsir,
komnar að niðurlotum eftir að
hafa skreiðzt upp brattann frá
ströndinni. Dr. Murphy gekk
fram á vatnsbakkann og á botni
vatnsins sá hann dauðar mör-
gæsir svo þúsundum skipti. Þær
lágu upp í loft og glitti í hvít
brjóstin. Þarna í vatninu gátu
þær geymzt óskemmdar árum
saman.
Mörgæsirnar leggja venjulega
leið sína inn í landið, þegar þær
verða sjúkar eða ellihrumar.
Sums staðar má greina vegar-
slóða, sem fuglarnir hafa mynd-
að á helgöngu sinni. Slóðarnir
stefna oftast í áttina til ein-
hverrar hæðar, þar sem mör-