Fróðskaparrit - 01.01.1956, Blaðsíða 91

Caigeann og køkja
99
orðið ceann (eldri: cenn) «høvur», so at alt orðið merkir
av fyrstu tíð okkurt sum «samhøvding». Eldri snið á geliska
orðinum caigeann, sigur Dr. Oftedal mær, fær illa verið
annað enn *coicenn, har — ic — merkir gómabært stemt
lokað g. Var upprunin, sum MacBain helt, con + cenn, hevði
hetta júst givið úrslitið *coicenn, sigur Dr. Oftedal, og eru
tí øll líkindi til, at MacBain er á góðari leið.
Elsta dømi, mær er kunnigt úr geliskum orðabókum, er
hjá Shaw (1780): «Caigionnam. To link.» (Sbr. H. S. D.
frá Shaw: «Caigionn, *aidh, ch=, v. a. Vide Caignich».).
Mac^Farlan havi eg ikki fingið hendur á, so eg kenni ikki
annað úr hesi bók enn tað, sum H. S. D. (sí seinni) nevnir.
Armstrong (1825) hevur hetta um sagnorðið: «Caigeann,
a. Couple together, link together. Pret. a. chaigeann; fut.
aff. a. caigeannaidh, shall couple»; um navnorðið: «Caige=
ann, inn, s.m. Two linked or coupled together». Eg skalleggja
aftur at, at Dwelly (1949) sigur orðatilfar Armstrongs mest
vera úr Perthshire. H. D. S. (t. e. orðabók, sum The Highí
land Society of Scotland gav út 1828) hevur navnorðið í
formunum caigeann og caigionn (,*inn, =an, í fleirtali eisini:
caignean og caignichean). Orðið er her, sum í seinni orða=
bókum, kvennkyn, og merkingarnar eru eftir H.S.D. hesar:
1. (Mac==Farlan og «common speech») A couple, pair, brace,
(of animals only, and when bound together). Bini, par,
jugum, (animalium alligatorum tantum).» 2. (North High»
lands) «A couple, kind of wooden machine used for taming
of wild goats, by binding them two and two: vinculum
quoddam ligneum quo binis alligantur capreæ sylve (s)
tres cum eas mansuefacere velit herus.» 3. «A group, manb
pulus; ’N an caignibh, in groups, manipulatim» («common
speech»)». Um sagnorðið («common speech») finna vit í
H.S.D. hetta: «Caignich (,*idh, ch*), v. a. (Caigionn, s.)
Couple, bind together, conjunge, alliga binis vinculo.» Um
sagnorðsformin caigionn, sí omanfyri. Umframt hetta finna
vit í H.S.D. hesa upplýsing («common speech»): «Caignea=
chadh (et) Caigneadh (,*aidh, »idh), s. m. et pres. part. v.