Fróðskaparrit - 01.01.1956, Qupperneq 11

Tuberklarnir í Føroyum í 19. og 20. øld
19
danska tuberklalógin frá 11. mai 1897 hevði lagt somu
skyldur á læknar í Danmørk, men lógin var í so máta
hildin at vera eitt mistak, og varð tí longu 3 ár seinri og
í samband við farsóttalógina av 31. marts 1900 — henda
lóg kom ikki í gildi fyri Føroyar — h. 15. mai 1900 frá
heilsustjórnini til allar læknar Danmarkar sent rundskriv,
ið segði frá, at skyldan at boða frá lungnatuberklum nú
skuldi detta burtur. Men í Føroyum er henda skylda onga*
tíð avtikin. Hin 15. mai 1903 verður áðurnevnda lóg fyri
Føroyar frá 1898 longd til 1. apríl 1904, og 29. marts í
hesum ári verður lóg nr. 40 viðvíkjandi atgerðum móti
smittsomum sjúkum sett í gildi her á landi, og tekur hon
uppaftur skylduna at boða frá deyðum av lungnatuberklum,
men sigur einki um fráboðan av livandi við lungnatuberkh
um. Somu reglur um tey deyðu eru at finna í lóg nr. 260
av 16. december 1910, men tá var onnur lóggáva viðvíkj*
andi tuberklum longu komin í 1905. Fráboðanarskylda
læknanna viðvíkjandi teimum livandi sjúku man í Føroyum
hava verið óbroytt í gildi frá 1899. Ið hvussu er verða í
heilsulagslýsingunum hesi árini — eitt nú fyri 1904, bls.
249 — av og á hesar fráboðanir á oyðubløðum nevndar.
Hví skyldan í Danmørk varð avtikin, verður seinri nevnt.
Við fyriskipan av 1. december 1905 verður lóg nr. 69
av 14. apríl 1905 viðvíkjandi atgerðum móti tuberklum sett
í gildi fyri Føroyar, og í hesi lóg koma nú tær reglur, at
allir tilburðir av tuberklum í lungum og barkakýli eins og
øll andlát av somu sjúku í somu likamslutum skulu verða
fráboðaðir embætislæknanum. Fyriskipan av 6. december
1912, sum setur í gildi í Føroyum lóg nr. 55 av 1. apríl
1912, hevur somu reglur, kortini er orðalagið har viðvíkj*
andi andlátunum: «Tá eitt fólk doyr av tuberklum» — ikki
einans av lungnatuberklum — fevnir sostatt um fleiri sjúk
enn áður. Loksins setur fyriskipan nr. 185 av 1. apríl 1921
lóg nr. 145 av 12. marts 1918 í gildi í Føroyum, og í hesi
lóg stendur so tann avmarking av fráboðanunum, sum hevur
verið í gildi óbroytt higar til dags: skylda læknanna at