Fróðskaparrit - 01.01.1956, Blaðsíða 127

Føroyski leypurin
135
modernisering í fiskivinnuni kom tí heldur at leggja nýggjar
byrðar á konufólki enn lætta um.
Føroyska kvinnan hevur tí, á summum støðum kanska
eins nógv og maðurin, knógvað undir tøð», torv« og tara*
leypi. Leypur hennara var minni enn vanligu leyparnir, sum
mannfólkið brúkti. — Maður hevur til dømis gjørt konu
sínari fjórðungsleyp (Svk.). — Og hetta lagið var mangar
staðir heilt til seinna heimsbardaga. Nú man broyting vera
komin í her, bæði av nýggjum hentleikum og, sum maðurin
segði: av tíðarandanum.
Eisini smábørn bóru leyp. Á summum støðum vóru smá*
dreingirnir ikki meir enn 5—6 ár, teir fingu leyp; men
vanliga munnu teir hava verið um 9—10 ár og eitt sindur
yngri ella eldrí. Og hetta var lítil leypur, sum drongurin
var evnaligur. — Og smágenturnar við gingu undir leypi,
tó at tað hevur ikki verið so vanligt allastaðni sum við
dreingjunum, og tær fingu sínar hóskandi smáu leypar.
«Tá ið dreingir og gentur vóru um 10 ár, var góður
munur í teimum til arbeiðis, siga teir eldru; og tá bóru
tey leyp, men væl varð ansað eftir, at tey skuldu «bera lítið
og ganga títt.»» (Kl.).
Ymis nýtsla av leypi.
Embætismannafluttningur. Tá ið prestur og doktari
ferðaðust ímillum bygda, høvdu teir altíð leyp, lokaleyp,
prestleyp, doktaraleyp við til viðføri, klæði — prestur hevði
so prestakjóla — o. a., og maður ella tveir menn, fluttningsí
menn, vóru við at bera. — Viðhvørt kundi verða farið eftir
prestleypinum kvøldið fyri, tað lætti um sunnudagin, ella
tað var annar høgtíðsdagur (Hú.). — Prestleypin var van<
liga einki at siga til, men ofta varð knarrað um, at dokt*
araleypurin var so tungur, og ofta hevði doktarin 2 leypar.
— Sýslumaðurin hevði eisini — tó ikki allar staðir — fluttaí
ingsmenn at bera leypin, umframt kallsmenninar (t. d. G.).
— Meira sjaldsamt er, at ljósmamman hevur havt leyp; hon
man ofta hava havt eskju ella skrín, í seinni tíðini tasku.