Norðurljósið - 01.01.1970, Blaðsíða 28

NORÐURLJÓSIÐ
28
og taldar sjálfsagðar. Hvernig getur eiginkonan urn'horið slíkt?
Hvernig getur hún lokað augunum fyrir þeim göllum, sem hún verð-
ur vör við í fari mannsins?
Hér er iþað, sem þjóðsagan ihermir, að hundurinn kemur til sög-
unnar. Hér er það, sem hlákaldur veruleiki lífsins sýnir, að upptök
margrar ógæfu í sambúð manns og konu eiga sér stað. Konan snýst
til varnar, þegar henni finnst sér misboðið. Hún tekur að fást við
gallana, sem hún finnur hjá manni sínum. Hún gerir það ekki ein-
göngu sín vegna, heldur vegna hans líka. Hún hefir skapað sér hug-
sjónamann. Maðurinn bafði myndað sér einhverja draumadís.
Hvorug myndin fæst svo tii að samsvara sjálfum veruleikanum.
Konan hóf að deila á mann sinn. Auðvitað varð að svara henni.
En svo jókst orð aif orði, unz úr varð rifrildi. Ef iþað fréttist út um
nágrennið og sveitina, hvernig hjónalífið væri orðið á bænum, varð
það öllum illspáum mönnum góð fregn: „Atti ég ekki von á þessu?
Sagði ég ekki alltaf, að svona mundi það fara?“
A heimilinu var gömul kona. Eigi hermir sagan, hvað á daga
hennar sjálfrar ’hafði drifið. Eflaust er hún fátæk, ef til vill jafnvel
niðursetningur. Samt á hún eina gáfu. Það er skyggnin. Hún sér
það, sem hulið er öðrum. Hún sér, hvað bætt gæti sambúð þeirra
hjóna. Ef konan vildi aðeins láta það vera, að hefja deilur við mann
sinn, þá mundi allt fara vel.
Nú, á þessum árum ævi rninnar finnst mér leika á því vafi, að
gamla konan hafi séð nokkurn hund. Hún sá og heyrði deilurnar og
skynjaði áhrifin illu, sem fylgdu þeim. Hvernig átti hún að stilla til
friðar? Hvað mundi verða gert með það, sem hún sagði? Hví þá
ekki að knýja þann streng, sem í þá daga hljómaði sterkt í hugum
flestra. Það var trúin á drauga. Hví ekki að segja konunni, að upp-
tök þessara deilna væru hjá hinum vonda, og að hún væri að
skemmta honum með þessum deilum? Ég get vel ímyndað mér, að
þannig hafi þetta verið í raun og veru. Hefir ekki gamla fólkið og
líka J>eir, sem yngri eru, sagt börnum sögur af Grýlu, Leppalúða og
öðru illþýði, sem koma myndi, taka þau og eta, ef þau yrðu ekki
góð og stillt? Vissi ekki fólkið mætavel, að Grýla kæmi aldrei og
ekki heldur illþýðið til að eta börnin eða stinga þeim í pokann sinn?
Auðvitað. Er ekki gripið enn til þeirra ráða, að ógna ibörnum með
lögreglunni eða flengingu, þótt lögreglan taki þau ekki og þau séu
aldrei flengd? Þeir, sem slíkt gera, búa þarna til nokkurs konar