Hlín - 01.01.1967, Blaðsíða 119

Hlín
117
J>að er skáldi mikið hamingjulán að vera borinn og
barnfæddur í landi, þar sem þjóðin hefur verið gagnsýrð
af anda skáldskapar um aldaraðir og ræður fyrir miklum
bókmentaauði frá fornu fari. — Og þá skyldi heldur eng-
an furða, þó hugur minn hafi sjeð aftur í aldir til fornra
sagnamanna, þeirra sem skópu sígildar bókmentir ís-
lenskar, þessara skálda, sem svo mjög voru samsamaðir
þjóðdjúpinu sjálfu, að jafnvel nöfn þeirra hafa ekki varð-
veitst með verkum þeirra. — Aðeins standa hin óbrot-
gjörnu verk þeirra í augsýn heimsins með jafnsjálfsögð-
um hætti og landið sjálft. — Um langar, myrkar aldir sátu
þessir ónafngreindu menn umhverfðir snauðasta landi
heims, í húsakynnum, sem höfðu svip steinaldar, og settu
bækur saman án þess að þekkja hugmyndir slíkar sem
laun, verðlaun, frama, frægð. — Jeg hygg, að í margri
kytru, þar sem þessir menn sátu, liafi ekki einu sinni
brunnið eldur, svo að þeir gætu ornað sjer á loppnum
fingrum í andvökunni. — Samt tókst þeim að skapa bók-
mentamál svo ágætlegt, að sá listrænn miðill mun tor-
fundinn í heiminum, sem gefur rúm fleiri tilbreytingum,
hvort heldur er í }dví, sem kallað er útsmogið, ellegar
hinu, sem kent er til tíguleika. — Og þeim tókst að semja
á máli þessu bækur, sem teljast til sígildra bókmenta
heimsins. — Þó að þessum mönnum væri kannski stund-
um kalt á fingrum, þá lögðu þeir ekki frá sjer pennann,
meðan þeim var heitt um hjartað.
Jeg spurði mig þetta umrædda kvöld: Hvað má frami
og frægð? Hvað má frægð og frami veita skáldi? —
Skemtilega velsælu af því tagi, sem fylgir hinum þjetta
leir. — En ef íslenskt skáld gleymir upphafi sínu, þjóð-
djúpinu, þar sem sagan býr, ef hann missir samband sitt
og skyldur við það líf, sem er aðþrengt, það líf, sem hún
amma mín gamla kendi mjer að búa öndvegi í huga
nijer, þá er frægð næsta lítils virði og svo það hamingju-
lán, sem hlýst af fje.
„Yðar hátignir! Herrar mínir og frúr!