Skírnir - 01.01.1956, Blaðsíða 227
Skímir
Wolfgang Amadeus Mozart
225
,Don Giovanni“.
og enn á ný hugsaði hann til Englandsferðar, þótt ekki yrði
úr framkvæmdum fremur en áður.
Mozart leitaði nú aftur samstarfs við
da Ponte, sem svo vel hafði gefizt, og
völdu þeir sér að yrkisefni í næstu óperu sögu ævintýra-
mannsins mikla Don Juan eða Don Giovanni, eins og hann
nefnist á ítölsku. Óperan var frumsýnd í Prag í októberlok
1787 að Mozart viðstöddum, og var honum þá enn fagnað
ákaflega. Sumir hafa talið „Don Giovanni“ ágætasta verk
Mozarts, og er rússneska tónskáldið Tschaikovsky í þeim hópi,
eins og þessi greinarkafli eftir hann ber með sér:
„Ég beygi höfuð mitt fyrir sumum tónverkum Beetho-
vens — en ég ann honum ekki. Afstaða mín til hans
minnir mig á bernskutilfinningar mínar gagnvart guði
Jehóva. — En ég ann Mozart sem Messíasi tónlistar-
innar. Það er sannfæring min, að hann sé tákn háleit
ustu fegurðar, sem í tónlist býr. Enginn hefir sem hann
komið mér til að gráta og titra af hrifningu í vitund-
inni um návist þess, sem vér nefnum ina æðstu hugsýn.
Mér er allt jafnhjartfólgið, sem liann gerði, því að vér
unnum öllu hjá þeim, sem vér elskum af öllu hjarta.
En ofar öllu set ég þó „Don Giovanni", sem birti mér
sjálft eðli tónlistarinnar. Önnur tónskáld eru geislar þeirr-
ar sólar, er vér nefnum Mozart."1)
Skömmu eftir frumsýninguna á „Don Gio-
vanni“ sneri Mozart aftur heim, og um sama
leyti andaðist Gluck, sem verið hafði „kammer-
tónskáld“ Maríu Theresíu á annan áratug. Vonaði Mozart
þá, að sér kynni að hlotnast einhver staða. Keisarinn fór sér
að engu óðslega, en skipaði Mozart þó að lokum „kammer
tónskáld“, eins og Gluck hafði verið. En launin voru smá,
og batnaði fjárhagur Mozarts lítið við þetta. 1 þessu sam-
bandi er eftir honum haft, og kennir nokkurrar beiskju i
orðunum, að launin væru „of mikil fyrir það, sem ég geri, en
of lítil fyrir það, sem ég gæti gert“. Um þetta leyti, sumarið
Veikindi og
áhyggjur.
1) Dagbók, 2. okt. 1886.
15