Skírnir - 01.09.1998, Side 24

294
DICK RINGLER OG ÁSLAUG SVERRISDÓTTIR SKÍRNIR
Það sem virðist jafnlíklegt, ef ekki líklegra, er að eftir að Jónas
hafði fengið bréfið með aðfinnslum Brynjólfs og Konráðs hafi
hann endurskoðað texta ljóðsins og skrifað þriðja eftirritið - við
getum kallað það c - sem innihélt allar þær breytingar sem áttu
eftir að birtast í Fjölni. Þetta var eftirritið sem prentarinn fékk í
hendur. Seinna, eins og virðist yfirleitt hafa átt sér stað með
prenthandrit að ljóðum Jónasar, var því fleygt, ásamt öllum
kveðjum, boðum eða fyrirmælum sem það kann að hafa
innihaldið.32
Þegar rök eru færð fyrir tilvist handritsins c er mikilvægt að
taka eftir því að við verbum að gera ráð fyrir að einhver boð hafi
borist frá Jónasi til samstarfsmanna hans í Kaupmannahöfn frá
því að hann fékk bréf Brynjólfs 10. apríl og þangað til textinn var
sendur til prentarans. Annars yrðum við að draga þá ályktun að
Brynjólfur og Konráð hafi sett inn endurskoðuðu leshættina og,
Vorboðinn og engil án þess að fá skýlausa heimild frá Jónasi og
ennfremur að þeir - ekki Jónas - hafi verið upphafsmenn þessara
leshátta. Það kemur ekki til greina.
En ef til var handritið c, sem innihélt breytingarnar og, Vor-
boðinn og engil, þá virðist ekki ósennilegt að sumar af hinum
breytingunum í textanum í Fjölni hafi líka komið fyrst fram í c en
ekki b. Vitaskuld er engin leið að ákvarða hvaða breytingar komu
fyrst fram í b og hverjar í c, þar sem b er ekki lengur til.
Tilgátuhandrit okkar c gæti Jónas hafa skrifað í Soro og sent
til Brynjólfs í Kaupmannahöfn. En það er ekki óhjákvæmileg til-
gáta. Þegar Jónas sneri aftur til Kaupmannahafnar 6. maí, eftir
langvarandi dvöl í Soro, var vinnunni við sjöunda hefti Fjölnis
enn ekki lokið. Fyrri hluti heftisins var kominn til prentarans en
það var enn verið að bæta efni við seinni hlutann. Og hinn 9. maí
var Jónas reyndar viðstaddur lokafund Fjölnismanna um heftið,
þar sem Brynjólfur las upp seinni hlutann af ritgerð sinni um Al-
þingi og Jónas og Konráð voru skipaðir til að lesa hana með
32 Þeir sem síðast gáfu verk Jónasar út (4E187) virðast hallast að svipaðri skoðun
og hér er sett fram, þó að þeir kveði ekki eins skýrt á um þróunarstig textans.