Skírnir - 01.09.1998, Qupperneq 100

370
ÁRMANN JAKOBSSON
SKÍRNIR
Þessi veisla er fyrst af mörgum sem er allnákvæmlega lýst í
Laxdælasögu. Þegar Höskuldur fær Jórunnar „er veizla þessi in
skgruligsta; en er veizluna þraut, þá ferr hverr heim til sinna
heimkynna með góðri vináttu ok sœmiligum gjgfum“ (18).
Höskuldur heldur veisluna sjálfur og eins þegar Olafur pá fær
Þorgerðar: „Var þeim þá unnt af metorða Laxdœlum, því at þeim
skyldi fœra heim konuna“ (65). Auðvitað er „ekki til sparat, en
œrin váru efni. [...] váru menn með gjpfum á brott leiddir."26
Þegar segir frá Ólafi pá skipa virðulegar veislur mikinn sess.
Erfið eftir Höskuld er þó sýnu mest og festir Ólaf í sessi sem göf-
ugasta og örlátasta höfðingja á Islandi. Hann tekur einn upp á að
bjóða öllum þingheimi í erfið og þykir bræðrum hans að vonum
„œrit mikit við haft“ (74) enda er „svá mikit fjplmenni, at þat er
spgn manna flestra, at eigi skyrti níu hundruð. [...] Þessi veizla
var in skpruligsta at pllu, ok fengu þeir brœðr mikinn sóma, ok
var Óláfr mest fyrirmaðr" (74-75). Ekki fer milli mála að þessi
veisla er einna merkastur viðburður í ævi Ólafs. Nær stór-
mennska hans þar hámarki. Slík veisluhöld bera meiri svip af
konungi en stórbónda og falla að þeirri mynd sem sagan dregur
almennt upp af Ólafi og ætt hans. Aðeins vantar að um Ólaf sé
ort lof eins og konunga og þá sem þeim vilja líkjast27 en þess
verður skammt að bíða. I brúðkaupi dóttur Ólafs tekur Ulfur
Uggason það að sér og sagan segir að Ólafur þyki „vaxit hafa af
þessi veizlu" (80). Ólafur vex af veislum fremur en þrekraunum.
Ort eru um hann lofkvæði og hann leysir menn út með gjöfum.
Veisluhöld af þessu tagi einkenna höfðingjabókmenntir og er
Laxdælasaga að því leyti hliðstæð Pálssögu byskups, riddaralegu
byskupasögunni, sem stöðug veisluhöld Páls setja svip á.28
Einari Ólafi Sveinssyni þykir Laxdæla furðu langorð um
veislur „og leiðist söguritaranum ekki að taka fram, hve virðuleg-
26 Síðan er bætt við: „Þá gaf Óláfr Agli sverðit Mýrkjartansnaut, ok varð Egill
allléttbrúnn við gjgfina" (65-66). Greinilega er gert ráð fyrir að viðtökuhópur-
inn þekki augabrýn Egils og fégræðgi.
27 T.d. Jón Loftsson sem lét yrkja um sig Noregskonungatal (sbr. Ármann Jak-
obsson. „Nokkur orð um hugmyndir Islendinga um konungsvald fyrir 1262“,
37).
28 Sama rit, 38-39.