Skírnir - 01.09.1998, Side 152
422
UNNUR BIRNA KARLSDÓTTIR
SKÍRNIR
Hann gekk út frá því að þjóðfélagsstaða og velgengni í lífi og
starfi væri áreiðanlegur mælikvarði á arfborna kosti manna. Fólk
tilheyrði mið- og hástétt vegna þess að það væri betri eiginleikum
búið frá náttúrunnar hendi í lífsbaráttunni heldur en fólk af lægri
stigum. Stéttaskipting, og það félags- og efnahagslega misrétti sem
henni fylgdi, var eðlilegt fyrirkomulag náttúrunnar en ekki mann-
anna verk, samkvæmt kenningum Galtons. Félagslegar umbætur
dygðu því skammt til að breyta þjóðfélaginu til hins betra; það
yrði aðeins gert með kynbótum. Fjölgun hinna hæfu meðal kom-
andi kynslóða yki hlutfall þeirra sem hefðu það betra í samfélag-
inu og yrðu því til framdráttar. Eftir því sem hlutfall hinna lægra
settu minnkaði þyrftu færri að gjalda þeirra arfbornu örlaga að
lifa í eymd og örbirgð. Þannig mætti skapa betri heim með vís-
indalegri stjórn á viðkomu manna, en líkt og margir samtíma-
menn sínir var Galton þess fullviss að vísindi leiddu til góðs eins
og jafngiltu framförum. Hann setti fram góðkynjunarstefnu sína
með það að leiðarljósi að skapa ný vísindi sem gerðu manninum
kleift að hafa áhrif á eigin þróun. Taldi hann sig meðal annars hafa
fundið stærðfræðiformúlu fyrir því hvernig erfðir höguðu sér.
Um miðbik 19. aldar var raunveruleg þekking á því sviði þó ákaf-
lega fátækleg, allar erfðafræðikenningar voru ónákvæmar og
byggðust mestmegnis á getgátum.
Galton vann ötullega að útbreiðslu mannkynbótastefnu sinnar
og stóð meðal annars að stofnun breskra mannkynbótasamtaka
árið 1907. Markmið samtakanna var að afla stefnunni fylgis í
Bretlandi og efla rannsóknir á erfðum. A næstu árum og áratug-
um voru stofnuð sambærileg samtök í rúmlega þrjátíu þjóðlönd-
um og stóðu þau meðal annars fyrir ráðstefnum, rannsóknum og
að útgáfu bóka og tímarita undir merkjum mannkynbóta.1 Fjöldi
meðlima í þessum samtökum var mjög misjafn eftir löndum, en í
1 Meðal þeirra landa þar sem mannkynbótastefna festi rætur á fyrri hluta aldar-
innar voru, auk Bretlands, Bandaríkin, Kanada, Frakkland, Þýskaland, Aust-
urríki, Sviss, Ítalía, Spánn, Portúgal, Holland, Belgía, Danmörk, Noregur,
Svíþjóð, Finnland, Argentína, Brasilía, Kolumbía, Chíle, Uruguay, Mexíkó,
Kúba, E1 Salvador, Venesúela, Pólland, Tékkóslóvakía, Ungverjaland, Búlgar-
ía, Rúmenía, Rússland, Suður-Afríka, Nýja-Sjáland og Ástralía.