Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1891, Blaðsíða 69
69
keipt, og oft hafa fátækir íslendingar fir og síðar
undirskrifað slíka samninga. Cleasby kunni auðvit-
að ekkert í íslensku, annað enn það lítið, sem hann
lærði af Konráði og öðrum löndum í Höfn. Því til
sönnunar skal jeg taka það fram, að hann skrifast
á við Islendinga á dönsJcu, og getur ekki einu sinni
skrifað hana óbjagaða1. Því viðbjóðslegra er að lesa
alla þá lofdírð, sem sett er upp á hann í íslensk-
ensku orðabókinni, sem kend er við nafn hans.
Hann er þar kallaður »einhver hinn eljumesti vís-
indamaður, sem nokkurntíma hefur lifað«, og gerður
að eins konar »Baldri« meðal málfræðinga2. Sann-
leikurinn er sá, að Konráð Gíslason vann firir þenn-
an mann í 7 ár og firir erfingja hans i önnur 7,
eins mörg ár samtals og Jakob vann firir Rakel, og
safnaði með aðstoð imsra Islendinga öllu eða mestöllu
efninu í orðabók þá, sem siðar kom út með nafni
Cleasbys. Enn síðan, þegar að þvi kom, að mætti
fara að uppskera ávöxtinn af svo margra ára iðju,
þá var alt safnið heimtað af honum og varð hann
að senda það hálfkarað, eins og það var til Englands.
Þar lá það í salti í 10 ár, þangað til Guðbrandur
Vigfússon, hinn nafnfrægi landi vor, tókst á hend-
ur að fullkomna það og ljúka við orðabókina, og
leisti hann það verk af hendi með þeim flíti og dugnaði,
sem honum var laginn, svo að orðabókin kom út
undir nafni Cleasbys og hans árið 1874 í Oxford.
Guðbrandur skar þannig upp það sem Konráð og
aðrir landar höfðu sáð. Enn vafalaust er það, að
orðabókin hefði verið bæði vandaðri og áreiðanlcgri,
1) Brjef f'rá honum á dönsku til Finns Magnússonar er
prentað í »Icelandic-English Dictionary < lxxxiii. hls., til Brinjólfs
Pjeturssonar s. st. á lxxxviii.—lxxxix., xc., og xcvii. bls.
2) S. st. á ciii. bls.