Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1891, Blaðsíða 155
155
duptv. eru að eins ummynduð blöð. Hvað duptveg-
inn snertir, þá er auðvelt með nákvæmri skoðun að
sjá, að hann er myndaður af einu eða fleiri blöðum,
sem eru samvaxin á röndunum. Af neðra hluta
þeirra myndast svo frjóhnúðurinn, en af efri hlutan-
um stafurinn og duptfestan. Eggin eru ávallt fest á
rendur blaðanna, þar sem þær mætast; þó er ekki
ætíð hægt að sjá, að svo sje, t. d. í holurtarblóminu,
sem vjer skoðuðum nýlega, því þar eru frjóblaða-
rendurnar vafðar upp í miðsetta eggstyttu, er virðist
vaxa beint upp af blómbotninum, og er svo í fleirum
blómum. Sum blóm hafa að eins eitt frjóblað, er
myndar einn duptveg með einrúmuðum frjóhnúð, t.
d. maríustakks-blóm, Ijónslappa-hlóm o. fl. Hitt er þó
tíðara, að blómin hafi fleiri en eitt frjóblað og er þá
annaðhvort að hvert blað fyrir sig myndar sjerstak-
an duptveg, svo blómið hefur marga duptvegi, eins og
sóleyjarblómið, eða blöðin vaxa saman og mynda i
sameiningu einn duptveg', frjóhnúðurinn er þá annað-
hvort einrúmaður, eins og í holurtarblómi, þegar
blöðin eru vaxin saman eingöngu á röndunum, eða
fleirrúmaður, sem kemur til af því, að hvert blað beygist
þannig saman, að rendur þess mætast og vaxa saman
innbyrðis og við rendur hinna annara blaða í miðj-
um frjóhnúðnum. Rúmin eru þá vanalega jafnmörg
og blöðin, því hvert blað fyrir sig myndar eitt rúm.
Tölu frjóblaðanna má opt marka á því, hve stafirnir
eða duptfesturnar eru margar, t. d. holurtarblóm
hefur 3 stafi, og bendir það til þess að duptv. sje
myndaður af 3 bl. Yflr liöfuð má teljavíst, að sjeu
stafirnir eða duptfesturnar fleiri en ein, þá sje duptv.
samsettur af jafnmörgum bl.; en aptur á móti hafa
margir fleirblaðaðir duptvegir að eins einn staf og
eina duptfestu, og verður þá að marka blaðtöluna