Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1891, Blaðsíða 251
251
fullsannað1. Að ví&u segir dr. Kaalund, að Oddur
biskup hafi stjórnað erabætti sínu með dugnaði, og
að samtíðarmenn hans hafi borið virðingu fyrir hon-
um, en það er eins og hann furði sig á því, auð-
vitað sakir hinna miklu ókosta hans, er hann hefur
áður lýst, en oss furðar ekkert á því, þött hann
væri mikilsvirtur, þar eð vér vitum að hann átti það
fyllilega skilið. Vér höfum orðið nokkuð langorðir
um þetta æfiágrip Odds biskups, til að benda mönn-
um á, að dr. Kaalund hafi dálítið villzt í dómi sínum
um hann, og sama má að vorri ætlun segja um
suma þá dóma, er hann fellir um aðra Islendinga,
sem liann hefur ritað um í safni þessu, en eigi að
1) Það vill svo vel til, ab einmitt í idnu sama bindi,
sem dr. Kaalund iiefur ritað um Odd biskup, er einnig æfi-
■ágrip Ilerlufs Daaes eptir danskan mann A. Thiset, og má
sjá af því, að hann hefur ekki verið neitt sérlegt »dyggöa-
munstur«. Þar er t. d. sagt, að hann hali rekið frá sér hol-
lenzka stúlku, er hann var opinberlega trúlofaður, haíi hún
því nœst leitazt við, að ná rétti sínum fyrir dómstólunum i
Danmörku en ekkert áunnið og orðið að hœtta við það eptir
meir en 11 ára haráttu, því að Herluf og faðir hans haíi
•ekki hlífzt við að beita hinum smánarlegustu brögðum henni
til skaða. Yíir höfuð segir æíisöguritarinn, að nægar sann-
■anir séu fyrir því, að Herluí haíi verið óþokki og óreiðu-
maður (»daarlig og upaalidelig Person«), hann hefði tekið
þátt í Kalmarófriðnum og ekki unnið sér til frægðar, verið
tvö ár lénsmaður á nunnuklaustri og 13 ár (1606—1619) höf-
uðsmaður á Islandi og á hvorugum staðnum aflað sér lof-
legrar minningar, hali Islendingar verið svo óánœgðir með
stjórn hans, að konungleg nefnd haíi verið send til landsins,
til að rannsaka kærur þeirra og þá hefði Herluf misst hirð-
stjórnina og hlotið að greiða mikla fjársekt og hafi svo að
lokum orðið örsnauður, bæði vegna þessa og af sífelldum
málaferlum við systur sínar og aðra. Þetta er aðalinntak
æefiágripsins (Dansk biogr. Lex. IV. 130—131). Herluf dó
1630 65 ára gamall.