Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1891, Blaðsíða 107
107
ur, sem verndar bæði barnið og stúlkuna. Það er
bið hreina sakleysi, sem hvílir yfir og helgar hina
þögulu værð ómálgans í vöggunni, — gjörir vögg-
una að óvinnanlegri borg fyrir aliar illvættir, fvrir
alla krapta úr myrkranna ríki.
Þetta er nú óneitanlega fögur hugmynd, en þessi
sama hugmynd kemur fram í svo ótal mörgum sögn-
um, og ótal þjóðtrúarhugmyndum, og á óendanlega
fjölbreyttan hátt. Að nátttröllið dagar uppi, þegar
það sjer dagsbrún, bendir einmitt á hið sama. Hið
hreina og heilaga, sem dagsljósið minnir á, hefur
svo mikinn krapt, að engin vættur og enginn krapt-
ur, sem á heima í ríki myrkranna, getur staðizt fyrir
þvi. Þegar Sæmundur fróði slær saltaranum í haus-
inn á kölska, þá er það kraptur hins heilaga orðs í
saltaranum, sem kölski fær eigi staðizt, það eru yfir-
burðir hins góða yfir hið illa. Saina er að segja um
það, þegar menn lögðu Hallgrímssálma, grallarann,
eða einhverja aðra góða guðsorðabók, ofan á vöggu
barnsins, til þess að verja það fyrir árásum illra vætta
og anda, meðan enginn maður væri hjá því1. Það
má nefna ótal margar kreddur líkar þessu, t. d. það,
að gjöra krossmark á bæjardyrahurðina, til þess að
varna illum öndum inngöngu. — Allt þetta bendirá
hið sama. Það er hið heilaga og máttuga, sem
krossmarkið táknar, og grallarinn og' Hallgrímssálm-
ar tala um, sem hefur svo mikinn krapt, að illir and-
1) Það var svo altítt, að börn voru skilin ein eptir í vögg-
unni um langan tíma, t. d. meðanfólkið var á engjunum ; var
þá opt bundið ylir vögguna, svo að barnið gæti ekki dottið úr
henni. Stundum var farið með vögguna út á engjar, og kom
það opt fyrir, að enginu maður var nálœgt henni. Frá þess-
ari einveru barnanna stafa án efa, aö mikiu leyti, sagnirnar
um umskiptingana.