Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1891, Blaðsíða 123
123
F,ins og nöfn ýmsra jólasveinanna benda á, vilja
þeir fá nokkra hlutdeild í jólaveizlunni. Ketkrókur
vill fá kjöt; Pottasleikir vill, að minnsta kosti, fá að
sleikja innan pottinn; Kertasníkir vill fá kerti, o. s.
frv. Þetta eru að líkindum leifar af hinum fornu
blótveizlum, er guðunum voru gjörðar. Eins og
»Asgaardsreien«, »Den vilde Jagt«, og »Das Wuot-
ansheer«, sem auðsjáanlega eru ekki annað en hinir
fornu Æsir og þeirra föruneyti, heldur veizlur og
dansa á bæjunum, eins heldur huldufólkið hjer veizl-
ur og dansa á jólanóttina, og bendir það, að líkind-
um, enn fremur á jólablótin. Sama er að segja um
þann sið, er sagt er, að tíðkast hafi í fyrri daga,
að bera á borð fyrir huldufólkið á jólanóttina, og er
svo sagt, að jafnan væri allt horfið að morgni, er
fyrir það var borið.
Það var siður hjer á landi í fyrri daga, að þeg-
ar tíðum var lokið á jólanóttina, fór fólkið að dansa
i kirkjunni með miklum glaumi oggleði; voru þessu
opt samfara drykkjur og veizlur miklar og var það þá
nefnt jólagleði. Þessi »gleði« var miklu líkari hinni
lieiðnu jólagleði en þeirri jólagleði, sem á rót sína
að rekja til kristindómsins, enda kölluðu guðhræddir
menn þetta og þessu líkt athæfi »heiðna gleði« smb.
versið í borðsálminum i Grallaranum:
Á jóladaginn fer sá, sem fyrst kom, og svo eru þeir allir
farnir á 13. dag jóla. Aðrir telja jólasveinana ekki nema 9,
og hinn fyrsti kemur þá 9 nóttum fyrir jól, smb.
»Níu nóttum fyrir jól
kem jeg til manna«.
Á það, að þeir eru 9, bendir enn fremur vísan:
Jólasveinarnir einn og átta
ofan koma af fjöllunum o. s. frv.