Studia Islandica - 01.06.1993, Qupperneq 113

111
Fyrirgefning. Guðleg Hefnd. Heiðin setning.
setning.
Hlutur Víga-Styrs er mun stærri og mikilvægari en hér greinir.
Sannast það í næsta kafla. Heiðarvígasaga flytur siðaboð sín
um frið til handa samtíð sinni með rökum og tilvísunum, sem
hún sækir bæði til alkunnra dæma úr forsögu ísraelslýðs og
goðsögulegrar heiðni. Sagan endurtekur sig.
5. Víga-Styrr
Svo sem áður greinir, hefur fyrri hluti Heiðarvígasögu verið
kenndur við Víga-Styr og kallaður Víga-Styrs saga, og er það
augljóslega réttnefni, þótt það sé nafngift síðara tíma manna.
Öll sagan snýst um Víga-Styr, framferði hans og afskipti af
mönnum og málefnum. Af þeim sökum ríður á við túlkun Heið-
arvígasögu að sjá Styr í réttu ljósi og komast að raun um, hvers
konar maður hann sé, hvaða hvatir stjórni gerðum hans og hvar
eigi að marka honum bás í hugmyndakerfi Heiðarvígasögu.
Hér á eftir verður leitast við að leiða rök að þremur fullyrð-
ingum. Sú mynd, sem af Víga-Styr og umhverfi hans er dregin í
Heiðarvígasögu, birtir ekki veruleika íslensks samfélags held-
ur skynheim höfundar, sem leitar söguefnis og hugmynda eink-
um til samtíðar sinnar og til fornrar sögu ísraelsþjóðar. Sögu-
öldin sjálf lætur ekki mikið afmörkum. Veruleiki Heiðarvíga-
sögu er aðeins raunheimur hennar sjálfrar og hann er hvergi til
annars staðar í sama búningi, því að höfundurinn er einn og
skilur heiminn sínum skilningi. í annan stað er Styrr hreinrækt-
aður fulltrúi allra þeirra gilda, sem ganga þvert á lífsskoðun
höfundar og friðarboðskap sögunnar. Víga-Styrr er að síðustu
fordæmdur helvítismaður. Um þetta skal fjallað.
Sigurður Nordal lét þessi orð falla um Víga-Styr:
Þó að Styr sé lýst sem ójafnaðarmanni miklum, leynir sér ekki
aðdáunin fyrir hreysti hans og höfðingsskap, og í viðskiptum
sínum við Vermund bróður sinn sýnir hann bæði stórlæti og
drengskap.1
1
Hvs., cxxviii.