Studia Islandica - 01.06.1993, Blaðsíða 204
202
Þetta atvik er rifjað upp síðar í sögunni, þegar Barði hristir
sama sverð á þingi eftir Heiðarvígin. Einkum eru það ber-
serkir, hleypistrákar og óheflaðir vígamenn, sem skaka vopn
sín, og mér er ekki grunlaust um, að með vopnaskakinu sé
tekin afstaða til manna. Þegar aðalsöguhetjan bregður brandi
á þennan hátt, vottar ekki fyrir riddarahugsjón.
Grófar lýsingar áverka eru í frásögninni: Þorrnaður heili,
fótur af í ristarlið, iðrin liggja úti, sár á kinn og hvofti. Útmál-
un meiðsla ellegar örkumla í sögum virðast koma fyrir eink-
um í tvenns konar tilgangi, annars vegar til afþreyingar líkt og
í fornaldarsögum og riddarasögum og hins vegar til þess að
vekja andúð á manndrápum líkt og í íslendingasögu Sturlu
Þórðarsonar.1 Ég skipa Heiðarvígasögu í flokk með riti
Sturlu, hvað þetta snertir. Frásögn Heiðarvígasögu af aftöku
Þórodds ætla ég vera eitt með öðru til marks um það:
Nú kemr Tindr þar, sem Þóroddr lá, ok sér, at hann var lífs, ok
h0ggr hann þegar af honum hyfuðit. Ok er Illugi veit þetta, þá
mælti hann, at hann hefir haft illt 0rendi, drepit þann mann, er
einn var vænstr augnváttr um þetta eina í váru máli, ef þeir hefði
hlaupit frá manninum, en þeir mætti grið gefa honum; biðr hann
hafa mikla óþpkk fyrir.2
1 Sjá grein Guðrúnar Ásu Grímsdóttur: „Um sárafar í íslendingasögu Sturlu
Þórðarsonar", 184—203. Þar eru ákvæði lögbóka tekin til samanburðar. Um
þetta efni hefur Ármann Jakobsson nýlega skrifað ágæta B.A.-ritgerð í ís-
lensku (jan. 1993) við Heimspekideild Háskóla íslands, sem nefnist: Sartn-
yrði sverða. Vígaferli í íslendinga sögu og hugmyndafrœði sögunnar.
2 Hvs., 309 (eyður fylltar). Um þetta atriði segir Jón Helgason: „Úr fram-
göngu Tinds Hallkelssonar á heiðinni gerir sagan ekki mikið. Hann kemur
til bardagans með þremur mönnum öðrum, og er vandlega lýst vopnavið-
skiptum þessara þriggja við norðanmenn, en Tinds að engu getið, nema
hvað hann yrkir vísur og heggur höfuð af helsárum manni sem enga björg
gat sér veitt. Þessi frásögn er undirbúningur að frýjuorðum Barða á þing-
inu.“ Sjá „Blað Landsbókasafns úr Heiðarvíga sögu“, 135. Um Heiðarvíg-
in sjálf segir Jón Helgason í bókmenntasögu sinni: „Skildringen af togtet
og af selve kampen er saa nöjagtig og har saa mange virkelighedstro træk,
at man kun faa steder i sagalitteraturen har en lignende fplelse af at staa
over for en stærk og velbevaret tradition.“ Norr0n litteraturhistorie,
171.