Studia Islandica - 01.06.1993, Qupperneq 247

245
„Þetta skip skaltu eignask, Óláfr; vil ek eigi, at þú siglir af Nór-
egi þetta sumar svá at þú sér annarra farþegi.“ Óláfr þakkaði
konungi með fpgrum orðum sína stórmennsku.“1
Síðar er Ólafur pái í hlutverki gefandans:
En at skilnaði þeira Geirmundar gaf Óláfr honum kaupskipit
með gllum reiða\ Geirmundr þakkar honum vel ok sagði gefit
allstórmannliga.2
í Heiðarvígasögu þiggur Barði skip af hendi Halldórs, fóst-
bróður síns:
„Skip þetta vil ek gefa þér með rá ok reiði.“ Barði þakkar
honum, þykkir hann stórmannliga gprt hafa.3
Stórmannlega er eitt af eftirlætisorðum Laxdælu, enda er
mikillæti hugsjón, sem er snar þáttur í lífsskilningi höfundar.4
En orðið er líka hugstætt höfundi Heiðarvígasögu: Brytjat
stórmannliga, stórmannliga ggrt hafa, veitir þeim stórmann-
liga ok vel,5 og væri tæplega við því að búast í „fornlegum og
frumstæðum stíl“ Heiðarvígasögu. Eftirfarandi málsgrein
sýnist ekki vera með öllu ósnortin af frásagnarhætti Laxdælu:
„ok var vel virðr, ok þóttusk menn sjá á honum stórmennsku, ok
virði hann þau bæði mikils."6
Barði segir við heimamenn sína, er hann sér, að móðir hans
hyggst slást í för með honum suður yfir heiði — líkt og Þor-
gerður í Laxdælu — að þeir skuli ríða á móti henni „ok mælið
yið hana soemilega okfagrt“. Þetta eru einkennisorð Laxdælu
°g jafnan ort til lofs, en andi þeirra er allur annar í Heiðar-
2 kaxdæla, 60-61.
3 Laxdœla, 81.
4 Hvs., 318.
Um stórmennskuhugsjónir Laxdæluhöfundar sjá m.a. Einar Ólafur Sveins-
son: Laxdœla, xvii o.áfr. — Um eftirlætisorð Laxdælu má vísa til athugana
P- Hallbergs: Ólafr Pórðarson Hvítaskáld, Knýtlinga saga och Laxdœla
5 S“8a-
6 277, 318, 319.
Hvs., 325.