Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1891, Page 137
187
allan sinn krapt frá djöflinum; djöfullinn kemur hjer
í staðinn fyrir Oðinn eins og yflr höfuð að tala i
þjóðtrúnni. í heiðnum dómi kváðu völvur og seið-
konur sín töfrakvæði, sem kölluð voru galdrar, og
þuldu töfraformála sína, sem kallaðir voru »rúna,r«,
og særðu þau goðmögn sjer til styrktar, er við átti
í hvert sinn; en á síðari tímum þuldu fordæður og
fjölkynngismenn töfraformála sína, og særðu djöful-
inn og alls konar krapta úr myrkranna ríki sjer til
styrktar. Þessar fornu »rúnar«, sem höfðu svo mik-
inn töfrakrapt, voru ekki annað en töfraformálar,
en ekki töfrastafir, þar sem stafir þýða bókstafir,
heldur töfrastafir, þar sem stafir þýða frœði, orð eða
ummœli. Þeir formálar, sem höfðu einhvern bless-
andi og líknandi krapt, voru nefndir »líknstafir«
smb.:
j>Bjór færi ek þér,
brynþings apaldr!
magni blandinn
ok megintíri;
fullur er hann ljóða
ok liknstafa,
góðra galdra
ok gamanrúna«.
(Sigurdrífumál, 5.)
Hjer hafa verið þulin yfir bjórnum máttug og likn-
andi ummæli. Smb. enn fremur:
»Hinn er sæll,
er sér um getr
lof ok líknstafi«.
(Hávamál, 8.)
Gagnstætt líknstöfum er það, sem kallað var »feíln-
stafr«, smb. t. d.:
»Breiðablik heita,
þar er Baldr beiir
sér of gerva sali;