Studia Islandica - 01.06.1993, Side 62

60
Blóðdropar á helgri bók merkja, að mannvíg brjóti boðorð
guðs. Biskupi líkar atferð Þorvalds illa og segir:
„eigi skyldi kristinn maðr sjálfr leita at hefna sín, þó at hann veri
hatrliga smáðr, heldr þola fyrir guðs sakir brigzli ok meingeröir.“’
Enn réð Þorvaldur af dögum heiðinn mann fyrir guðlast, þann
er Héðinn hét og var frá Svalbarði. Hann var í Noregi, er
hann var drepinn, og hafði gengið á land upp til skógar að
höggva sér húsavið. Þorvaldur fór með þræli sínum og vó
Héðin. Þessar aðstæður leiða hugann að drápi Halls Guð-
mundarsonar í Noregi. En þegar biskup spyr dráp Héðins,
segir hann við Þorvald: „Fyrir þetta víg skulum vit skilja, því
at þú vill seint láta af manndrápum.“2 Líkt er hermt frá í
Kristnisögu. Þar sagði biskup, „at þá mundi skilja félag þeirra
þat er hann var heiptrækr“.3
Þorvaldur víðförli hélt ekki heimleiðis, heldur fór víða um
lönd, m.a. til Miklagarðs líkt og Barði, og lauk ævi sinni í
munklífi. Frændurnir Barði og Þorvaldur voru báðir vaskir
menn, ofstækisfullir og kunnu sér ekki hóf í hefndum.
Sjónarmið Friðreks biskups og Ólafs helga eru hin sömu,
eins og við var að búast. Heilagir menn vilja ekki hafa sam-
neyti við manndrápsmenn og stjaka þeim frá sér, jafnvel þótt
þeir séu „vinir“ þeirra. Helgar setningar vega þyngra en vin-
áttan. Víg eru ekki fyrirgefin. Ekki fara dult líkingar með
þætti og sögu í hugsjón og framkvæmd.
Ummæli Ólafs helga draga saman í hnotskurn feril Barða,
kveða upp dóm yfir honum og segja fyrir um endalok hans.
Orð konungs ljúka upp hinni epísku frásögn og draga fram
hina andlegu merkingu hennar með skírskotunum og árétt-
ingum í hugsun og orðavali.
Þegar Ólafur helgi hefur átalið Barða fyrir forneskju og á-
trúnað, þá klifar hann á máttarorðum, og gerir hugsun sína að
almennri lífsspeki:
1 Biskupa sögur 1,45.
2
Biskupa sögur I, 48.
3 Biskupa sögur 1,8.