Studia Islandica - 01.06.1993, Page 76
74
Eftir þennan dramatíska dagverð að Möðruvöllum létu
Porgrímur og Vigfús verða af því að fara til Laufáss og taka af
lífi syni Þórðar Laufæsings, sem var ekki heima við, þegar þá
bar að garði. En er Þórður kom heim og sá, hvað til tíðinda
hafði borið, mælti hann þessi minnisstæðu orð: „Ný slátr er
hér nú at höndla."1
Hér merkja slátur auðvitað líkamsleifar sona hans, steina
þarf ekki við. En höfundur Heiðarvígasögu hefur farið í fleiri
smiðjur en til Guðmundar sögu dýra.
í Ólafs sögu helga í Heimskringlu er frásaga, sem minnir á
Heiðarvígasögu. Á Stiklarstöðum kom mótstöðumaður Ólafs
helga að nafni Hrútur af Viggju með sveit sína í nánd kon-
ungsmönnum, og bauð konungur, að menn skyldu fara að
Hrúti og taka hann af lífi. Sneri konungur sér að íslendingum
og mælti:
„Svá er mér sagt, at þat sé siðr á íslandi, at bœndr sé skyldir á
haustum at gefa húskgrlum sínum slagasauð. Nú vil ek þar gefa
yðr hrút til slátrs.“2
Merkjamálið er hér eitt og hið sama, Hrútur : hrútur, Hallur :
hallur. Þess má geta, að í Glúmu er myndbreytingin Kálfur :
kálfur. Mig grunar, að höfundur Heiðarvígasögu hafi verið
minnugur Hrútssögunnar í Heimskringlu. Að vísu er Hrútur
af Viggju ekki nefndur í Helgisögunni af Ólafi, en það gildir
einu, þar eð ég hygg Heiðarvígasögu síðar til komna en Ólafs
sögu Snorra.
Fróðlegt er að huga að steinum og tákngildi þeirra í Heiðar-
vígasögu. Að venju verður lítillega vísað til annarra sagna til
skýringarauka.
Þegar Brandur hinn örvi fer með liðsafla að Finnboga
ramma, hefur Finnbogi sér til fulltingis sex húskarla, „ok eru
samnefnarar miklir, því at steinar heita allir“.3 Það er í raun
óþarft að taka fram, að steinar, hamrar og fjöll eru oft per-
sónugerð og hluti af hinni lifandi náttúru. í Ljósvetningasögu
1 Sturlunga saga I, 199.
2 Hkr. II, 364.
3 Finnbogas., 335.