Studia Islandica - 01.06.1993, Síða 94

92
í þann tíma gerðusk þau góð tíðendi á landi hér, at forn trúa var
niðr l?gð, en réttir siðir upp teknir.1
Nýir menn koma fram á sjónarsviðið, sem sjá heiminn í kristi-
legu ljósi, og gerðir manna eru vegnar á mælikvarða hins nýja
siðar. Gestur Þórhallason kemur til sögunnar í sömu andrá og
kristnin, og hann er ljósberi hinna réttu siða, eins og síðar
verður gerð grein fyrir. En hin nýja trú á sér fleiri málsvara í
Heiðarvígasögu, þótt minna fari fyrir þeim en Gesti. Einn
þeirra er Guðlaugur, sonur Snorra goða.
Þegar Þorsteini Víga-Styrssyni mistekst að hefna sín á
Gesti fyrir dráp föður síns, lætur Snorri, tengdasonur Víga-
Styrs, til skarar skríða og fer á hendur Þorsteini Gíslasyni í
Bæ í Borgarfirði. Heiðarvígasaga segir svo frá af viðskiptum
Snorra og Guðlaugs, þegar Snorri hyggst leggja upp í för sína
suður á bóginn:
Snorri tekr dagverð at miðjum morgni, ok standa hestar þeira
spðlaðir. Hann átti þrjá sonu; hét einn Halldórr, annarr Guð-
laugr, var hann þeira ellstr, ok Þórðr sá yngsti; var hann þá níu
vetra, ok skal hann með fara. Guðlaugr var jafnan heima, ok lét
Snorri hann sjálfan ráða, hvat hann starfa vildi; var hann eigi
heldr mikit laginn til vinnu; hann var siðprúðr ok bœnrœkinn
ok helt vel trú sína, átti ok ekki illt við fólk; var hann því eigi
lyndislíkr hinum brœðrum sínum, en þeir váru glensmiklir ok
kpstuðu fyrir þetta spotti at honum. Snorri gengr til kirkju, er
hann hafði þar gera látit; skein þá sól óraustri. Ok er hann gengr
inn, moetir hann Guðlaugi; ætlar hann þá út at ganga ok hefir á
bœnum verit eptir venju sinni. Snorri mælir, hvárt hann vili eigi
með sér fara at hefna móðurfpður síns. Guðlaugr svarar, at
hann ætli svá muni vel mannat, at eigi þurfi síns liðs við, ok hafi
hann eigi skipt sér af vígaferlum hingat til; megi faðir sinn ráða
því, en helzt vili hann þó heima sitja. Snorri mælti: „Ek hefi eigi
kallat at þér um verk þín hingat til, ok skaltu þeim sjálfr ráða
upp frá þessu, ok er mér vel um gefit, þú hvergi farir ok rœkir
siðu þína.“ Svá hefir Snorri frá sagt, at hann hafi aldri slíka
manns ásjónu sét sem Guðlaugs, sonar síns, þá er hann mœtti
1
Hvs., 230.