Studia Islandica - 01.06.1993, Side 118

116
vill ekki kaupa friðinn svo dýru verði að hafa óeirðarmenn á
sínum snærum. Slíkur friður elur af sér ófrið. í þessu athæfi
Vermundar er fólgin friðarhugsjón, sem er ekki óskyld
breytni Gests Þórhallasonar við Þorstein Víga-Styrsson. Sé
leyfilegt að draga einhvern lærdóm af skiptum bræðranna, þá
gæti hann hljóðað einhvern veginn á þessa lund: Menn geta
ekki tryggt frið með vígamönnum, því að þeir efla ófrið.
Styrr er í minnum hafður fyrir það bragð að Iáta berserkina
tvo, Halla og Leikni, ryðja Berserkjahraun og svipta þá síðan
lífi að loknu verki. Frá drápi þeirra segir svo í Heiðarvíga-
sögu:
Nú setjask þeir í baðstofu, ok er hlemmrinn lagðr yfir ok borit
grjót á; durunum er ok lokat ok borit grjót fyrir sem rammligast,
en á skararnar er breidd blaut uxahúð; baðstofan er gerð ákaf-
liga heit. En þá þeir hafa setit í baðinu litla stund, lætr Styrr bera
sem óðast brennheitt vatn ok steypa inn um glugginn. Finna nú
berserkirnir, at eigi er allt heilt við þá; hamask þeir nú í baðinu
ok brjótask á hlemminn; springr Leiknir inni, en Halli kemsk út;
ok er hann kemr á skararnar, verðr honum fótaskortr, ok fellr á
húðinni, en Styrr er þar fyrir með reidda 0xi ok hpggr á háls
honum, svá Halli lét þar lífit.1
Naumast slær hetjuljóma á afrek Styrs. Annar berserkjanna
springur í brennheitu baði, hinn er veginn liggjandi á blautri
uxahúð, en hvortveggja örmagna, nakinn og vopnlaus. Fetta
er aftaka. Varnarleysið stingur í augun. Slægviskan við dráp
berserkjanna er runnin undan rifjum Snorra goða, en vígin
sjálf, þar sem Víga-Styrr stendur að verki, verða ekki talin til
hetjudáða.
íslendingum hefur ævinlega þótt mikil landhreinsun að
drápi erlendra berserkja, og gegnir það lítilli furðu. En hvern-
ig leit höfundur Heiðarvígasögu á drápið? Þessu svarar hann
svo:
Spurðisk þetta víða, ok rœddu menn misjafnt ofvíg þessi.2
1 Hvs., 223-224.
2 Hvs., 224.