Studia Islandica - 01.06.1993, Blaðsíða 126
124
þokka“ við berserkina. Peir koma þar að nóttu til, þegar fólk
er í fasta svefni og brjóta upp dyrnar. Þorbjörn bóndi svaf í
lokrekkju í skála, vaknaði við og spurði, hver færi með slíkum
óspektum og tæki hús á fólki um nætur. Styrr kvaðst nú kom-
inn til að launa honum margar skapraunir. Síðan segir sagan:
Þorbjprn kvezk hvárki mundu flýja né friðar beiðask, segisk
senn kominn af fótum fram.1
Síðan tekur Þorbjörn sverð sitt og verst af kappi miklu. Ber-
serkir ærðust og brutu lokrekkjuna, en fengu ekki unnið
Þorbjörn. Hallmæla þá berserkir Styr fyrir, að hann eggi þá,
en vogi hvergi nærri að koma. Þá lætur Styrr til skarar skríða,
sækir ákaft að Þorbirni, og svo fer að lokum, að Styrr leggur
hann í kviðinn, og fellur Þorbjörn við. Frá víginu er sagt með
líkum hætti í Eyrbyggju. Endursögn Jóns Ólafssonar af þess-
um atburði lýkur með þessum orðum:
Geðjask nú berserkjunum vel at framggngu Styrs, ok segjask
gjarna vilja fylgja svá djgrfum hpfðingja.2
Dauðamynstur hetjudauðans er sýnilega endurtekið, þótt
vörunina skorti, en fyrir vikið verður fólskuverkið átakan-
legra. Þorbjörn býður ofureflinu birginn, storkar dauðanum
og fellur við orðstír hetjunnar. Það er „morðverk“ að drepa
menn um nætur, segir í Ólafs sögu helga, og svipaðar skoðanir
koma víðar fram m.a. í Eglu og Njálu.3
Ekki hefur þurft að segja lesendum tvisvar, að það væri
morð og ekki siðaðra manna háttur að vega menn að nætur-
þeli, og þeim hefur ugglaust þótt lítið til þess afreks koma að
fara að öldruðum bónda, sem hvílist í svefngriðum í lok-
rekkju sinni til að drepa hann með fulltingi berserkja. Hin
löðurmannlega framkoma Víga-Styrs, sem skín hvarvetna í
gegn, vegsamar ekki hetju, sem drýgir ofurmannlegar dáðir,
1 Hvs., 220.
2
Sama stað.
3 Hkr. II, 202. — Egils s., 181. — Njála, 221.