Bibliotheca Arnamagnæana - 01.10.1979, Blaðsíða 184
158
samsetningunum orlog og forlog, og or6i& s kop er aubsæilega tengt vib
form e&a logun1. Gæfa og gob orlog voru me5al annars folgin i t>vi ab
hlita réttu e61i, en “glæpir vib nåtturuna”, svo ab beitt sé orStaki lir
mibaldaritum, bottu åvallt mikil ogæfumerki, og må i £>vi sambandi
minna å ættarvig, sil] aspeil, hvers konar ergi og onnur fråvik frå
mannlegu e&li. Fyrir ragnarok, begar heimurinn tekur a6 spillast af
ovebrum og ologum, munu bræbur beijast og ab bonum verbast og
systrungar sifjum spilla, en eftir komu Baldurs i nyjum og betri heimi
rikir sått og samlyndi, svo ab beir Hobur, brobir hans og handbani,
byggja sama stab.
I islenzkum fornsogum eru bess nokkur dæmi ab brobir vegi brobur.
Hér må minna å £>å Alrek og Eirik, Agna syni, og Yngva og Ålf, sem
urbust ab bonum, eins og lyst er i Ynglinga sogu, og Eirik blobox,
“bræbra sokkvi”. I Hr6lfs sogu kraka lætur Frobi vega Hålfdan
brobur sinn, og Skuld veldur falli Hrolfs. Sogubrot af fornkonungum
fjallar um broburmorbingjann Hrærek, og hetjukvæbi og Volsunga
saga greina frå bvi er Sinfjotli vegur unga hålfbræbur sina og beir Sorli
og Hambir Erp brobur sinn. I Asmundar sogu kappabana vegur sogu-
hetjan Hildibrand brobur sinn i einvigi, og i Hervarar sogu og Heid-
reks drepur Heibrekur brobur sinn, og Angantyr verbur Hlob brobur
sinum ab bana. Allt frå ^vi ab Kain drap Abel hefur broburvig fott
einhver hinn versti glæpur, enda er ospart til t>ess vitnab i gubrækileg-
um fråsognum. Sjaldan ber \>ab vib ab hetjur islendinga sagna fremji
slika hofubsynd, bod be>r Hoskuldur og Hrutur i Laxdælu komi bysna
nærri bv> ab beijast, og i Gis la sogu kinoki Forkeli sér ekki vib ab
eggja mann til ab hefna sin å broburnum Gisla. Fess må og geta i
bessu sambandi ab i beirri sogu flygur Geirmundi i hug, ab Gisli muni
ætla ab vega brobur sinn, bogar boss er beibzt ab lokur séu dregnar frå
hurbum.
En orbib broburmorbingi (‘fratricida’) tekur bo ekki einungis yfir bå
sem drepa bræbur sina i bokstaflegum skilningi heldur einnig hina, sem
vega fostbræbur sina, hvori sem um er ab ræba menn sem alast upp
saman ella hafa blandab biobi og gengib i fostbræbralag. Tvær
islendingasogur lysa beirri helgiathofn er menn gerast fostbræbur og
takast bå å hendur somu skyldur vib svarabræbur sina og ef beir værn
1 Um J>essi hugtok hef ég rætt i greininni “Um gæfumenn og ogæfu i islenzkum
fornsogum”. Afmælisrit Bjorns Sigfussonar (Reykjavik 1975), 135-53.