Ný félagsrit - 01.01.1847, Side 18
18
UM SKATTANA A ISLAMU.
lausafjárstofninn einn, er sú, ab þaí) er móthverft
almennuni skoímnarináta her á landi, og nmndi vekja
megnan knr mebal allrar alþýbu. þessa hafa nefnd-
arnienn oröiö varir, eigi einúngis í nánd viö sig og af
saniræbum vií) nienn, heldur og af því, sem niargir áreiö-
anlegir og skynsamir inenn hafa látií) skriflega í Ijósi,
bæí)i vib nefndarmenn og vi& inarga af alþíngismönnuin.
A& vísu er ástæ&a þessi ekki fullnóg í sjálfu ser, J)are&
stjórnin á framar aö Iíta á hvaö rett er, sanngjarnt
og nytsaint, enn á sko&unarmáta alþý&u, sem optastnær
er sprottinn af annari blendinni rót, frainar enn sann-
færingu, byg&ri á Ijósri þekkíngu: en í þessu máli,
þar sem ímugustur alþý&u á lausafjárskatti einum
heíir svo djúpar rætur, vegna þess laung reynsla
hefír svo a& kalla daglega sett mönnum fyrir sjónir
ójöfnuö þann, sem slíkur skattur lei&ir me& ser; þar
sem eigi a& eins veröa fær&ar merkilegar og öflugar
ástæ&ur inóti rettlæti skattsins, sanngirni og nytsemi,
beldur og einnig ver&ur sýnd önnur undirsta&a betri,
og samkvæmari sko&unarmáta og tilfinníngum alþý&u —
þar mundi þó vera ísjárvert a& vir&a aö alls engu mjög
almennt álit, og mjög öfluga tilfinníng þjó&arinnar.
Um hina a&ra undirstö&u skattsins, a& Ieggja liann
cinúngis á jar&adýrleikann, hafa ncfndarmcnn ekki
veriö allir á einu máli. Assessor Johnsen var á þvi,
aö þessa undirstö&u skýldi taka, og hefir rita& um
það ágreiníngs-atkvæ&i, en hinir nefndarjnenn voru
allir á ö&ru máli. Nefndin getur þess, a& jústitiarius
þór&ur Sveinbjarnarson hafi a& sönnu veriö áþví máli, á
fundi embættismanna í Reykjavík, a& leggja ætti skattinn
á fasteign einúngis*); en þó þa& álit væri eigi láti& í
') NcfinlartiSindi, 1841, bls. 135.