Ný félagsrit - 01.01.1847, Page 37
UM SRATTAKA A ISLAADI.
OV
fær þessregna ekki seb, ab nein fullkomin ástæ&a se
til þess, ab hlífa framar þeim hundrubum sem fólks-
talinu svara, fyrir þá sök, aBþeim hafi veriö hlíft áSur,
nema ef vera skyldi einúngis meö tilliti til þeirra,
sem híngaötil hafa verife öldúngis fríir viö skattinn.
En nefndinni þykir ekki heldur ráö, aö taka þessi
hundruö undan, þareö slík undanþága er bygö á rángri
grundvallarreglu, og þar aö auki veröur þá öldúngis
ófært aö ætlast á um, hversu miklu þaö inundi neina.
Ætti aö veröa mælt meö þessari undanþágu, sem al-
mennri reglu, þá yröi hún aö vera bygö á þvi, aö
fólkshald væri allstaöar og hvernig sem á stæöi til
byröar, og þessvegna yröi aö hlífa gjaldendum aö því
skapi sem hundruö og fólkstala mættist; en þetta er
öldúngis raung hugmynd, og reynslunni móthverf.
Aö vísu er fóikshaldiö til byröar þar sem fólkiö allt
er hörn eöa uppgjafa-inenn, en á þessu stendur svo
ýmislega, aö þar veröur engin regla dregin af, sem
notuö veröi í almennum skattalögum, og þaö væri
ógjörníngur aö rannsaka hjá hverjum gjaldþegni, hvort
fleiri eöa færri á heimilinu væri honuni til byröar eöa
ekki. Hitt er aptur öldúngis víst, aö hald vinnandi
fólks er til gagns en ekki byröar, ogþanniger einnig
almennt álit manna, því sá sem ekki fær svo mart
vinnufólk sem hann þarf, getur ekki, eptir allra dóiui,
aukiö svo efni sín sem hann annars gæti, einkum þar
í sveituin sem atvinna er mikil. þar aö auki er jöfn-
uöurinn inilli fólkstölu og hundraöatals sífeldum
hreytíngum undirorpinn, og nemur á ílestum stööuin
svo litlu sein engu.
4. Hvort nokkrar undanþágur skuli
vera, og hverjar. Nefndinni hefir þótt þaö injög