Ný félagsrit - 01.01.1847, Side 48

4»
IIM SKATTANA A ÍSI.ANDI.
herubuin landsins, þar sem hún hefir vcrit) of lág, og
niínka þarseinhún hefirverib of há. —Enginn hlutiir
mundi, eptir því sem nefndin hyggur, framar spilla
gó&um afdrifnm af nýju jarðamati, enn ef menn fellist
á nppástúngu Bjarna amtmanns þorsteinssonar, eöa
vildi taka þá stefnu sem hún bendir til: ab hundr-
abatala í hverjum hrepp mætti ekki verba minni enn
nú er; því þaö er kunnugt, ab mestur þorri jarfea í
sunuint hreppum er mikils til of dýrt settur, og regla
þessi yrbi einúngis til þess, ab hækka svo dýrleika
jarbanna á Islandi, aö hann yrbi óhæfur til undirstöbu
nokkurs gjalds til almennra þarfa.
Ab byggja skuldsetníng jarbanna einúngis á af-
gjaldinu sent nú er, einsog Gríinur amtmabur Jónsson
hefir stúngib uppá, getur nefndin ekki á neinn hátt
mælt fram meb; því sérhver kunnugur mabiir veit, ab
afgjald mýntargra jarba stendur í engum jöfnuöi vib
gæbi þeirra, enda er og ekki litib á þab, heldur eink-
anlega á ásigkonmlag jarfcarinnar sjálfrar, þégarjarbir
eru seldar og keyptar eba virtar í dánarbúum. Af-
gjaldib er svo hvikult, óvist og illt ab finna, ab þab er
Jíklega fullljóst hverjum manni, ab jarbamat verbur eng-
anveginn bygt á því einu. þab er yfirhöfub ab tala ekki
vel tilfallib, og mundi leiba til illra málaloka, ab byggja
jarbamatib á einu einstöku atribi, þó þab reyndar sé mik-
ilvægt í sjálfu sér og eigi ab koma til álita ásamt öbrum.
Sama ejr ab segja um önnur atribi, sein sumir hafa
viljab byggja á einúngis, t. a. m. fénabarhaldib eba
lausafjárstofninn á jörbinni á þeirri tíb sem matníngin
fer fram. þetta er nú enn óglöggvara nierki enn
afgjaldib, því þab er á fjölda jarba ab ekki er helni-
íngur þess fénabar sem þar yrbi hafbur, vegna örbyrgbar,