Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1933, Blaðsíða 20

16
Með því að friðarsamningarnir milli bandamanna i styrj-
öldinni og Þýzkalands voru undirritaðir í Versailles 28. júni
1919, er sáttmáli Þjóðabandalagsins talinn frá þeim degi. Og
má þetta til sanns vegar færa, því að undir þessa samninga
rituðu 32 aðiljar öðrum megin og Þýzkaland hinum megin.
Siðar var sáttmálinn, eins og áður er sagt, undirritaður í sam-
bandi við friðarsamningana við Austurríki, Búlgaríu og Ung-
verjaland. En auk þess þurftu friðarsamningarnir staðfest-
ingar (ratification) viðkomandi ríkja. Eftir 440 gr. Ver-
sailles-samninganna gekk samningurinn allur í gildi, þegar er
Þýzkaland befði staðfest liann af sinni bálfu og einhver þrjú
af hinum fimrn stórveldunum, er tekið böfðu þátt í stvrj-
öldinni móti Miðveldunum, og' gátu þá áðurnefnd þrjú stór-
veldi lýst Þjóðabandalagið þegar stofnað. Stofndagur þess
er talinn 10. janúar 1920, enda kom ráð bandalagsins þá sam-
an fvrsta sinni, eftir kvaðningu Wilsons. Til sæmdar honum
var svo kveðið á í 2. mgr. 5. gr. sáttm., að bann kveddi ráðið
fyrsta sinni saman, enda þótt Bandaríkin befðu livorki þá né
síðan staðfest friðarsamningana í Versailles né gengið í
Þjóðabandalagið.
4. gr.
Almenn greinargerð um sáttmála Þjóðabandalagsins.
I. Eins og allur Versailles-samningurinn, er sáttmáli Þjóða-
bandalagsins i tveimur frumtextum, báðum jafngildum, öðr-
um enskum og hinum frönskum, sjá 440. gr. Vers. samnings-
ins. Frumvarpið að sáttmálanum var þó uppliaflega sam-
ið á ensku í 19-manna nefndinni, en síðar var því snúið á
frönsku. Þetta gerir það að verkum, að jafnan verður, er
skýra skal eða þýða sáttmálann, að athuga báða textana,
sem varla eru i öllum atriðum algerlega sambljóða, auk þess
sem sumt kann að þykja ekki fullglöggt i öðrum textanum,
en tvímælalaust i binum. Og er þá auðvitað vandinn enginn,
því að þá verður glöggva textanum liiklaust fvlgt. Ef þar á
móti svo skvldi reynast, að andstæðar merkingar væru að
einliverju levti i textunum, þá virðast likurnar vera fvrir því,
að enski textinn verði að ráða, með því að hann var lagður
til grundvallar við samningagerðina, nema sýna megi, að
til hins liafi verið ætlazt, sem í franska textanum stendur.
II. Nafnið á sáttmála Þjóðabandalagsins er „covenant“ á
ensku, en „pacte“ á frönsku, og mun hvorttveggja svara lil