Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1933, Blaðsíða 47

43
legra meðlima bandalagsins, gengi í það. Yfirlýsing umsækj-
anda um þenna ásetning sinn iiefur einungis verið heimtuð.
En hún verður vitanlega að vera skýlaus og fyrirvaralaus.
Að því levti sem umsækjandi kann að hafa undirgengizt
gagnvart öðrum rikjum skyldur um vernd minnihluta þjóð-
erna í landi sínu, þá koma slíkar skuldbindingar einnig und-
ir þessa yfirlýsingu. En skuldbinding um vernd þesskonar
þjóðerna verður annars ekki sett meðal skilyrða fvrir inn-
göngu í Þjóðabandalagið. Er þessa því getið hér, að á fvrsta
þingi Þjóðabandalagsins kom fram tillaga um það frá full-
trúa Bretlands, að aðili, sem sækti um inngöngu í bandalagið,
undirgengist skuldbindingu um verndun minnihluta þjóð-
erna í landi sinu. En ef þessi tillaga befði verið samþvkkt,
þá hefði í rauninni verið þar með aukið við skilvrði 2. mgr.
1. gr. sáttmálans, því að efnislegu skilyrðin virðast vera talin
þar tæmandi. Tillagan var ekki lieldur samþvkkt, heldur
var nokkrum væntanlegum umsækjendum einungis ráðlagt
að gera ráðstafanir, ef til vill í samráði við ráð bandalagsins,
í þessa átt.
3. Um herbúnað hinna uppliaflegu meðlima Þjóðabanda-
lagsins var ekkert ákveðið í sáttmála þess annað en það,
sem í 8. gr. sm. segir. En þau ákvæði varða að engu leyti inn-
göngu þeirra í bandalagið. Þar á móti eru öðrum aðiljum,
er vilja komast í bandalagið, sett þau skilyrði um þetta efni,
að þeir verði að ganga að þeim ákvörðunum, er bandalagið
lmnni að gera um landher þeirra, flota, lofther og herbúnað.
Um herbúnað Þjóðverja og annara Miðvelda, er tóku þátt í
styrjöldinni miklu, voru settar reglur í friðarsamningunum,
svo að fyrirmæli þessi um herbúnaðinn koma aðallega til
greina um aðra aðilja, er upptöku leita í Þjóðabandalagið.
Sjálfsagt hefur tilætlunin aðallega verið að ákveða hámark
iærbúnaðarins, en ekki lágmark, því að óskin um takmörk-
un herbúnaðar hefur jafnan verið uppi, að minnsta kosti í
orði, hjá stofnendum Þjóðabandalagsins, þótt sumum bafi
fundizt framkvæmdirnar í þá átt bafa hingað til orðið helzt
til litlar. En þó girðir orðalagið í 2. mgr. 1. gr. sm. ekki fyrir
það, að umsækjanda sé einnig sett lágmark herbúnaðar síns.
Og gæti þetta líka skipt máli vegna liernaðarframlaga þeirra,
sem gert er ráð fyrir í 16. og 17. gr. sm. Eftir orðunum geta
ákvarðanir bandalagsins um lierbúnað umsækjanda bæði
lotið að því, hvaða herbúnað hann megi iiafa, er liann ger-
ist meðliniur bandalagsins, og líka að þvi, að það setji hon-