Heilbrigðisskýrslur - 01.12.1949, Qupperneq 50
48
veikjast, en tiltölulega fá börn. Nú voru aðeins skráð 38 börn 0—15
ára, eða um 18%. Það var og athyglisvert, að nærri því þrisvar sinn-
um fleiri konur veiktust en karlar, 16 ára og eldri. Tilfærsla í sömu
átt í aldursflokkaskiptingunni hefur og orðið vart i Bretlandi og
Ameriku hin síðari ár, þótt hún gangi skemmra. Þess ber að gæta,
að þessi fáu börn, sem veiktust eða skráð voru með veikina, veikt-
ust yfirleitt mjög létt, voru fljót að ná sér og fengu engar veru-
legar lamanir. Spurningin er því sú, hvort börn séu tiltölulega
ónæm, eða hvort þau taki veikina svo létt („abortiv tilfelli“), að
mönnum sjáist yfir hana. Hvort tveggja er sjálfsagt til. Tilfellið
með son minn, sem lýst er hér að framan, bendir 1 þá átt, að
veikin eða sóttlcveikjan þurfi að yfirvinna vissar hindranir, áður
en hún nær sér niðri, því að veikin hafði verið á heimilinu fyrr
um veturinn, og veiktist þá þriggja ára gömul systir hans greini-
lega og gömul kona, sem telpan svaf hjá. Hið sama er og þekkt
frá eldri faröldrum, og hefur lengi verið ráðið frá uppskurðum
eða aðgerðum á hálskirtlum, meðan faraldrar ganga. Svo að ég
haldi áfram að taka dæmi af heimili minu, sem ég auðvitað hafði
beztu skilyrði til að fylgjast með, skal enn fremur bent á það, að
heimilisfólkið er 7 rnanns, og hér hafa þegar verið nefndir 3, sem
tóku veikina. Eftir eru kona mín og 2 svnir, sem sluppu alveg í
þetta sinn, en talið var, að þau hefðu öll veikzt, að vísu mjög létt,
í janúar 1948, í faraldrinum, sem þá gekk. Ég var þá ekki heima,
en aðstoðarlæknir minn bjó á heimilinu og fylgdist því vel með
þvi. Þá var ég sjálfur eftir. Ég var innan um sjúklinga allan
veturinn, en veiktist fyrst í maílok og tel mig þá hafa smitazt af
syni mínum. Þá var meira að starfa en endranær, því að einn
læknirinn hvarf úr bænum um tíma, og þar á ofan bættust veik-
indi sonar míns. Sú staðreynd, að miklu fleiri konur veiktust en
karlmenn, sérstaklega á erfiðum barnaheimilum, bendir og í sömu
átt, því að erfiði húsfreyjunnar undir slikum kringumstæðum, þar
sem engin húshjálp fæst, er ekki sambærilegt við hin reglubundnu
störf húsbóndans. Það var einnig athyglisvert, að þeir fáu karlmenn
sem veiktust, urðu minna veikir og voru fljótari að ná sér en
kvenfólkið. Að öllu þessu athuguðu virðist næmi mikið fyrir veiki
þessari, en þó bundið vissum skilyrðum, afstætt, mótsett t. d.
mislingum eða bólusótt, þar sem næmið er svo til algert, hafi menn
ekki veikzt áður. Af þessu og útbreiðsluskilyrðum virðist og mega
ráða, að flestir hafi tekið veikina hér, sem móttækilegir voru þa
stundina. 2, sem veikzt höfðu af mænusótt fyrir 2—3 árum og
lamazt þá, veiktust nú og lömuðust, og var annað tilfellið hið
versta, sem fyrir kom, á þrítugum kvenmanni, en hún hafði áður
veikzt í Danmörku. Hitt var karlmaður, sem veiktist fyrir 3 árum
í sveit á Suðurlandi.
8. Árstíð veikinnar. Annað það, sem gerir þessa veiki fra-
brugðna eldri faröldrum, er árstíðin, sem hún gekk á, því að
hún náði hámarki seinna hluta vetrar og það kaldasta vetrar,
sem hér hefur lengi komið. Sama átti að nokkru leyti við um