Heilbrigðisskýrslur - 01.12.1949, Blaðsíða 51
49
faraldurinn veturinn 1947—1948, en hann gekk i desember—
janúar, en náði ekki útbreiðslu að ráði.
9. Meðferð. Engin lyf höfðu áhrif á gang veikinnar. Sú regla var
tekin upp að láta alía, sem veiktust, liggja í 3 vikur, og mátti það
teljast eins konar varnarráðstöfun gegn lömunum, en lítil áhrif
virtist það hafa á gang veikinnar að öðru leyti. Margir fóru til
starfa sinna eftir þenna legutíma með lítil eða engin einkenni,
sem smám saman fjöruðu út, en aðrir aftur á móti féllu saman,
undir eins og þeir komu á fætur, þótt þeir kenndu sér einskis
meins í rúminu. Þannig gekk þetta oft koll af kolli. Tók þetta
oft mjög á þolinmæði sjúklings og læknis, gerði sjúklingana mjög
uggandi um hag sinn og jók á þunglyndi þeirra. Lítilfjörleg and-
Ieg áreynsla var engu betri en líkamleg. Sú áreynsla, sem fylgdi
því að hugsa og skrifa bréf eða lesa bók, gat eyðilagt margra vikna
hvíldarmeðferð og umhverft líðan sjúklingsins. Alla handavinnu
varð að banna stranglega, og má nærri geta, hversu erfitt var að
framfylgja slíku, þar sem húsfreyjur áttu i hlut, liggjandi í
rúminu við góða líðan þá stundina, að mega ekki bæta sokk eða
taka upp lykkju, þótt heimilið væri í rúst — en ef út af var
brugðið, var voðinn vís. Raunverulega var ekkert einkenni, að
undan skildum lömunum, sem gæti gefið bendingu um, hversu
langa hvíldarmeðferð þyrfti, og þó varð alger hvíldarmeðferð,
xxndlega og líkamlega, áreiðanlega áhrifaríkust. Þó mætti líklegast
fullyrða, að ef þriggja vikna hvíldarmeðferðin fyrsta bæri ekki
neinn árangur, þá væri óhætt að segja sjúklingunum, að þeir
ættu fyrir höndum langa sjúkdómslegu. Til að draga úr vanlíðan
fólks reyndist bezt mixtura nervina með atrópíni og lúminalnatrí-
um. Eftirmeðferð var oft nauðsynleg með bætiefnalyfjum, sér-
staklega B1 og strychníni, en í hinum þyngri tilfellum var fysisk
meðferð oftast áhrifaríkust, þótt eigi væri hún einhlít. Voru í
Þeim tilgangi sendir nokkrir sjúklingar til Reykjavíkur og Dan-
merkur.
• yarnir. Frumskilyrði þess, að varnir megi takast, er auðvitað
örugg sjúkdómsgreining, en hér skorti á það í fyrstu, af eðlilegum
astæðum, þar sem einkenni veikinnar gátu verið mjög lítið áber-
andi, og menn leituðu ekki læknis með gigtarsting, fyrr en al-
uienningi var orðið kunnugt, hvað var á ferðinni. Líklegast hefði
verið réttlætanlegt að banna samgöngur við Akureyri um tima,
eða banna skólafólki að minnsta kosti jólaferðalögin þaðan.
^riggja vikna einangrun ferðafólks frá Akureyri kom og til
greina. Ekkert af þessu var gert. Hefði maður fyrirfram rennt
gi'Un i, hversu skæður þessi faraldur myndi verða, hefði ekki verið
hikað við að gera hverjar þær ráðstafanir, sem að gagni mættu
k°ma, til að verjast honum og síðar hefta litbreiðslu hans. Til
mala kom í því sambandi: 1) Samgöngubann við hinn sýkta stað
fhér Akureyri), eða betra, sóttkvíun á hinum sýkta stað með
jyesta verzlunar- eða matvælaframleiðslusvæði). 2) Samkomu-
bann. Það var sett á hér, en gerir auðvitað ekki annað gagn en
7