Heilbrigðisskýrslur - 01.12.1949, Side 280
278
Var þá gæzlumaður á Hótel H... og framdi um þær mundir afbrot
sín.) Mér virtist hann þá hafa ýmis einkenni psychosis (geðveiki),
þó að ég væri ekki reiðubúinn að skilgreina, hverrar tegundar hún
væri. En eftir að hafa rætt við hann nú í hegningarhúsinu, get ég
ekki fundið nein slík einkenni psychosis hjá honum. Mér virðist
einnig, bæði af þessum nýafstöðnu viðræðum við hann og af upplýs-
ingum þeim, sem ég hef fengið um hegðun hans og framkomu í
fangelsinu, að hin psychopatisku einkenni hans séu ekki nærri eins
áberandi og áður, eða hafi fallið í farveg, þar sem þau þyrftu ekki
að valda tjóni. Sömuleiðis virðist hann hafa fullan hug á að hemja
þær tilhneigingar sínar, sem mundu brjóta í bága við settar þjóð-
félagsreglur.
Ég tel því, að rétt væri að láta R. F. lausan til reynslu, en ef til
vill mætti sjá svo um, að haft yrði eftirlit með honum fyrst í
stað.“
3. Frá ..., dags. 20. des. 1950. Eru niðurstöður hans þessar:
„Hann er eðlilegur í framkomu og tali; er eklti geðveikur og ekki
fáviti. Siðferðismat hans virðist mér eðlilegt, hann virðist hafa hug
á að halda sér frá afbrotum. Hann hefur orðið fyrir trúarvakningu,
og hefur hin kristna lífsskoðun eflaust eflt siðferðisþrelc hans.
Hin fyrri afbrot hans gætu að allmiklu leyti hafa átt rætur sínar
í óheppilegu uppeldi, og umfram allt í óheppilegum félagsskap, auk.
þess sem eiturlyfjanautn (amfetamínnotkun) hefur eflaust sljóvgað
dómgreind hans. Afbrot hans virðast ekki hafa verið mjög alvarlegs
eðlis.
Ég tel því, að sjálfsagt og réttmætt sé, að nefndur R. sé látinn
laus úr haldi til reynslu, og það því fremur sem vitað er, að trúar-
félagar hans eru reiðubúnir að hjálpa honum til að forðast afbrot.
Vel gæti svo farið, að nefndur R. reyndist vel, ef hann gæti búið við
góðar aðstæður og verið í góðum félagsskap.“
1 febrúarmánuði 1951 fór dómsmálaráðuneytið þess á leit við dr.
Helga Tómasson yfirlækni, að hann léti „í té ýtarlega greinargerð um
andlegt heilsufar“ sakbornings. Vék yfirlæknirinn sér undan þeim til-
mælum með svofelldum rökstuðningi, í bréfi til ráðuneytisins, dags.
3. febr. 1951:
„Eins og málið stendur, þ. e. 1) með tilliti til þess, að 3 aðrir sér-
fræðingar í geðsjúkdómum hafa nýlega rannsakað manninn og látið
uppi álit sitt á honum, 2) með tilliti til þess, að maðurinn fer fram
á, að einhver annar geðlæknir en ég framkvæmi rannsóknina —
hefur í heitingum, ef ég eigi að gera það, ber mig ýmsum röngum
sökum, dróttar að mér fyrir fram, að ég muni sýna hlutdrægni 1
rannsóknum, sem ég geri í embættisnafni, og hefur þær ofsóknar-
villur, að mér sé persónulega illa við sig, þá sé ég ekki, að sanngjarnt
væri gagnvart manninum, að ég tækist þessa rannsókn á hendur.“
Samkvæmt þessu tók . .. (fyrst nefndur sérfræðingur í tauga- og
geðsjúkdómum í Reykjavík) að sér að semja greinargerð um geðheil-
brigði sakbornings. Ér upphaf greinargerðar hans (dags. 3. apríl 1951)
tekið upp hér að framan, þ. e. sjúkdómssaga sakbornings, en niður-
stöður hans eru svo hljóðandi: