Tímarit Verkfræðingafélags Íslands - 01.12.1967, Page 259

TlMARIT VFl 1967
257
raunir að ræða, teljum við ekki rétt að draga
endanlegar ályktanir af þeim að svo stöddu. Þó
teljum við, að réttmætt sé að benda á tvennt:
1 fyrsta lagi hefir slógið eða slógafurðirnar gefið
sambærilegan eða betri árangur eftir 10 vikna
fóðrun en bæði þorsk- og karfamjölið. 1 öðru lagi
hafa kjúklingarnir, sem fengu siógið, vaxið mun
örar á fyrstu vikum eldistímabilsins en þeir, sem
fengu þorsk- og karfamjöl, þegar um jafnmikla
íblöndun var að ræða. Hins vegar drógu þeir
síðarnefndu á, þegar leið á tímabilið. Ekki var
greinanlegur neinn munur á heilsufari þeirra
kjúklinga, sem fengu slógefni, og hinna, sem
fengu þorsk- og karfamjölið.
Nýtanlegt lýsín
Enda þótt próteínmagnið sé að jafnaði lagt
til grundvallar við mjölsölur, er það fleira, sem
kemur til greina, og má þá einkum nefna próteín-
gæðin, en það færist nú mjög í vöxt að meta þau
með ákvörðun á nýtanlegu lýsíni í mjölinu. Það
skal skýrt fram tekið, að slíkt gæðamat er óraun-
hæft með öllu, þegar um íblöndun á slógi í hrá-
efnið hefur verið að ræða.
Rannsóknir sýna að nýtanlegt lýsín lækkar
mjög í slógi við geymslu. Ástæðan til þess er
einkum sú, að próteínefni slógsins klofna að
nokkru leyti við geymslu fyrir áhrif meltingar-
efna, sem í því finnast, í einfaldari efni eins og
amínósýrur. Þessi klofning orsakar það, að við
ákvörðun á nýtanlegu lýsíni kemur nú fram veru-
leg lækkun, enda þótt ekki þurfi að vera um raun-
verulega gæðarýrnun að ræða.
Geymsluhæfni
Þurrkað slóg eða slógmjöl hefir þann leiða
galla, að því er hættara við að slá sig eða taka
upp raka úr loftinu en öðru fiskmjöli. Þessi eig-
inleiki slógmjölsins ágerist eftir því sem slógið
er eldra, þegar það er unnið. Sama máli gegnir
um slóg, sem melt hefir verið af ásettu ráði.
Því lengra sem meltingin hefir fengið að ganga,
því meiri er rakasækni mjölsins, sem framleitt
er úr því. Geymsla slógmjöls eða fiskmjöls, sem
framleitt hefir verið úr hráefni, sem blandað hefir
verið slógi, er því nokkrum vandkvæðum bundin
og alls ekki víst, að því henti sömu umbúðir og
öðru fiskmjöli. Það voru því framkvæmdar all-
umfangsmiklar tilraunir til þess að mæla raka-
sækni slógframleiðslunnar og bera hana saman
við rakasækni venjulegra tegunda fiskmjöls.
Flestar tilraunirnar voru framkvæmdar sem
hér segir: 10 gr voru vegin út af hverri mjöl-
tegund, er prófa átti, og sýnishomin látin í
grunnar postulínsskálar, 9,5 sm í þvermál. Skál-
arnar vom síðan látnar í exikkator, þar sem
TAFLA 11
Vítamín og vatnsuppleysanleg próteín í slógmjöli og fiskmjöli
Vitamins and water soluble proteins in fish viscera meál and fish meal
Vatn % Mois- ture Fita % Fat Prótein % (Nx6,25) Protein Vatnsuppl. N % af heildar N Water soluble N % of totdl N Vítamln*) vitamins Mg/kg fitul. þurrefni mg/kg fatfree solids
Ríbóflavín Níacín
Slógmjö), sogþurrkað Vacuum dried fish viscera meal 12,1 14,0 59,8 51,9 9,3 136,5
Slógkjarai Condensed fish viscera digeat 38,7 9,2 43,2 96,8 8,8 74,7
Fiskmjöl (heilmjöl) Fish meal (whole meal) 9,7 1,4 69,0 31,6 7,4 57,3
Fiskmjöl (hellmjöl) með 5% af slógi ... Fish meal with 6% fish viscera 7,0 2,5 68,1 32,6 7,1 50,9
Fiskmjöl (heilmjöl) með 20% af slógi . Fish meal with S0% fish viscera 8,9 3,0 69,6 37,7 9,1 56,7
Karfamjöl (heilmjöl) Redfish meal (whole medl) 10,9 8,0 59,0 24,3 3,9 97,4
*) Vítamínmællngamar gerði Guðlaugnr Hannesson, gerlafrseðingur.