Tímarit Verkfræðingafélags Íslands - 01.12.1967, Blaðsíða 318

316
TlMARIT VFl 1967
synlegu persónulegu samvinnu, sem annars hefði
verið hægt. Þar að auki voru settar reglur um
vinnsluna, sem voru svo óeðlilegar og dýrar í
framkvæmd, að ómögulegt var að láta þetta bera
sig. Það varð svo úr, að bæði ég og aðrir fram-
leiðendur, sem margir fóru út í þetta — því að
sannleikurinn var sá, að nefndin gerði nokkurn
áróður um þetta — gáfust upp, en meirihlutinn
af þessum tækjum stendur hér enn ónotaður.
Menn sáu sér blátt áfram ekki fært að fram-
kvæma málið við þau markaðsskilyrði, sem sköp-
uð voru. Þama var því eyðilögð ágætis áætlun,
sem annars hefði borið góðan árangur.
Ég veit ekki nákvæmlega, hvað Erlendur Þor-
steinsson var að fara áðan, það voru frekar að-
dróttanir heldur en staðhæfingar, en hann var
að tala um það, að það hefði átt að skoða síld-
ina vestra. Þetta er algerlega rangt, því að það
var eftir samkomulaginu, að það þyrfti ekki yfir-
töku. Það kemur fyrir í viðskiptum við suma
aðila, að menn treysta hvor öðrum og segja
sem svo: „Þetta er í lagi, ég skal kaupa af þér
vöruna“. Það er ekki óalgengt. Hitt er svo ann-
að mál, að ef ég hefði farið að svindla eitthvað
á gæðum, þá var auðvelt að kaupa ekki aftur.
Samkomulagið var einfaldlega þetta: ,,Sú vara,
sem þú segir að sé svona, hana viðurkennum við
svona og borgum fyrir hana.“ Það er algerlega
rangt, að ég hafi ætlað að fara að selja til nokk-
urrar umboðssölu. Það var hvorki nauðsynlegt
né kom mér nokkurn tíma til hugar. Það vom
fleiri aðdróttanir í þessu sambandi, það var erf-
itt að henda reiður á þeim, en það virtist vera
gefið í skyn, að ég hefði ætlað að braska með
svo og svo mörg verð, og ég veit ekki hvað og
hvað, og að ég ætlaði ekki að skila peningum
til landsins. Þetta er varla svaravert. En hitt
stendur, að núna um mörg ár hefur ekki verið
seld ein einasta tunna þarna, og það stendur líka,
að það er verið að nota svona vöru, og það í
stórum stíl. Annars var ekki meiningin að fara
að ræða svona gamla drauga. Það væri miklu
hetra, hefði maður getað haldið sig að því að
ræða eitthvað meira uppbyggilegt, sem margt
mætti vera á þessu sviði.
Að því er snertir ummæh mín um verksmiðju
Coldwaters í Bandaríkjunum, þá mundi ég segja,
að þar gætir sannarlega nokkurs misskilnings.
Það var langt frá, að ég hafi nokkuð á móti
þessari verksmiðju. Ég hef aldrei haft það, og
ég hef minnzt á hana nokkrum sinnum áður. Hitt
sagði ég, og það mun vera rétt, að lengi framan
af skilaði hún ekki verulegum hagnaði til lands-
ins. Ég sagði eitthvað á þá leið í þessari grein,
að það myndi nú standa til bóta. Þetta er alveg
rétt. Þegar þessi grein var skrifuð, þá stóð það
þegar til bóta, og það hefur ennþá betur sýnt
sig núna. Ég er alls ekki að segja, og hef aldrei
sagt, að það hefði verið rangt að ráðast í þetta
fyrirtæki, nema síður sé. En hitt er annað mál,
að það er ekki þar með sagt, að það eigi ekki
að gera fleiri hluti. Ef það er hagstætt að hafa
þetta í Bandaríkjunum, sem hefur sýnt sig og
ég hef aldrei mótmælt, þá sannar það ekki, að
það geti ekki verið rétt að auka f jölbreytni í iðn-
aðinum hérna heima líka. Ég held að það sé a.m.
k. vægast sagt á misskilningi byggt, ef það er
reynt að koma því inn, að ég hafi eitthvað verið
að fetta fingur út í þá starfsemi, sem ég tel vera
nauðsynlega og hafa borið árangur. En það gild-
ir um það eins og fleira, að það tekur tíma að
’/inna það upp og það kostar peninga. En það
væri kannski einmitt, að þessi verksmiðja hafi
sýnt, að ef þrautseigja er viðhöfð og skipulega
að málum unnið. þá kemur árangur að lokum.
Ég minntist á það þarna áðan, að það væri
nauðsynlegt að gera samhæfð átök hér, þar sem
hlut ættu að framleiðendur, ríkisvaldið o.s.frv.
Ég held að þetta sé alveg rétt, og ég held að
svona starfsemi ætti að vera hér sífellt í gangi.
Hitt vil ég svo líka taka fram, að ég held að
það sé hægt að ná miklum árangri á vissum
sviðum þess utan, þó að líka mætti fella litlar
áætlanir inn í þann ramma, sem þannig kynni
að skapast. Það eru ýmsir möguleikar til þess
að framleiða nýjar vörur, án þess að leggja í
það mikið fjármagn. Slíka viðleitni ætti að styðja
eftir því sem hægt er. Það má gera það á marga
vegu. Það má gera það með lánum og styrkjum
til tiltekinna viðfangsefna. Algjört lágmark er
auðvitað það, að menn, sem vilja helga starfs-
krafta sína slíkum viðfangsefnum og ástæða er
til að ætla, að hafi þekkingu á þeim, fái rífleg
lán til framkvæmda. Ef hægt er auk þess að
bjóða sæmilegar tryggingar, ættu slík lán að
vera auðfengin. Þegar slíkum áætlunum miðar
áfram og árangur fer smám saman að koma í
ljós, finnst mér eðlilegt að ríflegir styrkir yrðu
veittir þeim til eflingar.
Sveiim Benediktsson:
Góðir fundarmenn. Það var ákaflega óheppi-
legt, að það skyldi takast svo til með þetta er-
indi dr. Jakobs Sigurðssonar, að hann lauk ekki
framsögunni fyrr en klukkan var orðin 12.30.
Umræðurnar hafa því orðið að fara fram á
venjulegum matartíma og langt fram yfir það og
farið er að nálgast kaffitíma. Ég ætla að biðja