Heilbrigðisskýrslur - 01.12.1949, Qupperneq 48

46
ekki skráð. Algengast var, að lamanir stæðu 1—2 vikur, en 5 menn
lömuðust varanlega, og er þó 3 þeirra batnað nii, en 2 miklu betri;
annað þeirra var hárgreiðslukona, sem lamaðist á handlegg í jóla-
önnunum, en hitt var tungulömun í karlmanni um fimmtugt,
taugaveikluðum. Verstu lamanirnar mátti yfirleitt kenna erfiði
fyrir eða í byrjuií veikinnar. AIls lömuðust um 40 manns, eða ca.
20%, langflestir og nokkurn veginn jafnmargir á handleggjum
og fótum, en örfáir á bakvöðvum, augnvöðvum, tungu og þvag-
blöðru. Lamanirnar komu oftast eftir nokkurra daga til viku
veikindi, tíðast að undangengnum verkjum, meiri eða minni. Þó
lamaðist stúlka cin fyrst, eftir að hún hafði verið veik í mánuð.
Afdrif voru mjög misjöfn. Sumir voru veikir í nokkra daga, aðrir
í nokkra mánuði. Um 25% voru veikir í meira en 6 mánuði, 15%
meira en 9 mánuði, og 10% eru enn með svo miklar eftirstöðvar,
að þeir taka aldrei á sér hcilum, eftir meira en 12 mánuði, og eru
nokkrir þeirra öryrkjar, þótt hjá þeim hafi ekki komið fram áber-
andi lamanir, en taugakerfið svo úr lagi fært, að ekki þolist
nokkurt erfiði og þá allra sízt handavinna. Eins og áður er getið,
dó enginn, enda mun ekki hafa verið um andfæralamanir að
ræða, að minnsta kosti ekki nema þá augnabliksstund, en á slíku
leikur þó grunur í einu tilfelli, þar sem „stimulantia“ virtust ríða
baggamuninn. Stingur þetta mjög í stúf við lítinn faraldur vetur-
inn 1947—1948, en þá dóu 2 konur úr andfæralömun, önnur í
Skötufirði, en hin í Skutulsfirði. Aftur á móti voru polioencepha-
litiseinkenni nú meira áberandi.
2. Orsök. Hér er um að ræða „neurotrop virus“ og sjálfsagt einn
af „poliomyelitis-virusunum“, þótt hann sé, að sumu leyti, frá-
brugðinn þeim, sem við hér höfum haft kynni af áður, hvað ein-
kenni og útbreiðsluháttu snertir.
3. Smitunaruppspretta. Ekkert verður hér fullyrt um smit-
unaruppsprettu fram yfir það, sem áður er talið líklegt, svo seni
slím úr munni og nefi og þvag og saur smitaðra manna, veikra eða
sjáanlega heilbrigðra — smitbera.
4. Smitunarleiðir. Ekkert benti til þess, að hér gæti verið um að
ræða mjólkur- eða neyzluvatnssmitun. Veikin kom á öll kúabúin her
í nágrenni bæjarins, að vísu ekki fyrr en hún var búin að ganga
nokkurn tíma í bænum, og fór þannig á móti mjólkurstraumnum,
en eftir það fór tilfellum sem ákafast að fækka hér í bænuni.
Reyndar var fólki þegar í byrjun ráðlagt að sjóða alla mjólk og
drykkjarvatn, en það hafði engin áhrif á stígandann í tilfella-
fjöldanum frá janúarbyrjun til febrúarloka. Eftir er þá úða-
og snertismitun frá veikum eða smitberum. Um smitun með fl11!?'
um var ekki að ræða. Grunur leikur á, að veikin hafi borizt með
bók frá skrifstofu hér i bænum á 2 heimili í Engidal, en að visu
er ekki óhugsandi, að burðarmennirnir kunni að hafa verið sniit-
berar. Erfitt er að gera sér grein fyrir því, hvernig veikin hefui
í fyrstu borizt hingað. Eins og áður er sagt, virðist veikin hafa
verið viðloðandi hér allt árið 1949; hins vegar er hægt að setja
nokkur af tilfellunum í samband við aðkomumenn frá Akur-