Heilbrigðisskýrslur - 01.12.1949, Side 279

277
verið, enda hlýtur slíkt að vera í öllum meginatriðum, þegar um geð-
veilu (psykopati) er að ræða. Andleg vansköpun eða brenglun er
varanlegt ástand, sem ekki breytist hjá fullorðnum manni svo telj-
andi sé, nema þá máske á afarlöngum tíma og undir einhverjum þeim
skilyrðum, sem menn tæplega vita verulega um á núverandi þekk-
ingarstigi sálsýkisfræðinnar.
Það, sem fyrir liggur að meta í hverju slíku tilfelli, er, hvort hegð-
unarvandkvæði þau, sem af brengluninni eða vansköpuninni muni
leiða, eru þess eðlis, að þjóðfélagið geti og vilji umbera þau.
En hver þau hegðunarvandkvæði kunna að verða, er aðeins hægt
að gera sér í hugarlund með því að vita nokkurn veginn, hvernig og
live mikil hin andlega brenglun er, sem sumpart fæst með psykia-
triskri athugun, sumpart og oft fyrst og fremst með kriminalis-
tiskri athugun á því, sem maðurinn þegar hefur af sér gert.
Margfaldlega íullnægjandi gögn að þessu leyti liggja að mínu áliti
þegar fyrir um þennan mann.“
Enn fremur liggja fyrir vottorð i málinu frá eftirtöldum sérfræð-
ingum í tauga- og geðsjúkdómum (í Reykjavík):
1. Frá ... (hinum sama lækni, sem um getur í upphafi málsins),
dags. 16. des. 1950. Eru niðurstöður hans þessar:
„Af athugun minni á geðheilsu R. og þeim upplýsingum, er ég
hef um hann, þykist ég mega ráða, að hann sé hvorki geðveikur
maður (psykotískur) né fáviti (oligofren). Aftur á móti tel ég líklegt,
að honum sé geðveila (psykopati) ásköpuð, og eru þó kynni mín af
honum of lítil til að fullyrða það. Hafi sú veila verið orsök afbrota
hans, má búast við, að honum eftirleiðis sem áður gangi illa að
fylgja réttum reglum þjóðfélagsins. Samt tel ég hiklaust rétt og skylt
að veita honum tækifæri til að sýna, hvers hann er megnugur í því
efni, og ræð því til, að hann verði látinn laus úr fangelsinu til reynslu.
Byggi ég þessa skoðun mína aðallega á þessu tvennu: 1) Hann er
afbrotamaður, sem ekki getur talizt hættulegur öryggi annarra, og
því er áhættan við að láta hann lausan minni. 2) Sé psykopati hans
vseg, er ekki ómögulegt, að hennar gæti lítt eða ekki, eftir að hann
liefur náð fullum þroska, þótt hún væri mjög ákvarðandi um gerðir
hans á unglingsárunum. Hvort trúarleg sinnaskipti hans risti djúpt
eða komi til með að hafa betrandi áhrif á hegðun hans, skal ég ósagt
látið. Hinu mun mega gera ráð fyrir, að trúfélagar hans hjálpi hon-
um eftir megni í félagslegu tilliti, ef hann yrði látinn laus. Gæti það
°rðið honum mikilsverður stuðningur, einkum fyrst í stað, á meðan
hann væri að koma undir sig fótunum utan fangelsisveggjanna.
Eg mæli með því, að R. F. K-son sé til reynslu látinn laus úr
tíaezluvistinni um óálcveðinn tíma.“
2. Frá ..., dags. 19. des. 1950. Eru niðurstöður hans þessar:
>,Ég kynntist R. F. fyrst á Kleppi 1938, er hann var á 17. ári, og
v«ru þá svo miklar veilur í skapgerð (karakter) hans, að ekki varð
hjá því komizt að álíta, að hann væri eða yrði psychopat. Hins vegar
har þá ekki á neinni geðveiki hjá honum. Þegar hann hafði m. a.
Verið í siglingum i stríðinu og var kominn heim aftur, átti ég nokkr-
Ulu sinnum tal við hann bæði í strætisvögnum og á götum úti. (Hann