Andvari

Árgangur

Andvari - 01.01.1973, Blaðsíða 151

Andvari - 01.01.1973, Blaðsíða 151
ANDVARI HUGUR OG IIEIMUR GUÐMUNDAR FINNBOGASONAR 149 líkja á eftir, og eftirlíldngin fer frain samkvæmt hugmyndum vorum um hana, en þær liljóta einkum að vera fólgnar í sérkennileik þess, er líkja á eftir. Sem dæmi tekur höfundur framburð á erlendu orði. Vér leitumst við að ná framburðinum með því að greina orðið í einstök hljóð. Síðan náum vér smám saman réttum framburði á öllu orðinu, þótt vér höfum í fyrstu borið sum hljóð rangt frarn. Sama máli gegnir um skrift og dans. Auðvitað verðum vér að gera oss Ijóst, að eftirlíkingarhæfileikinn takmarkast af líkamlegri getu mannsins. Vér getunr því ekki Hkt eftir dýpstu tónum orgelsins. Á 183. bls. setur Guðmundur fram kenningu sína: „Þflð, sem ég á við, er aðeins þetta, að vér séum nú einu sinni svona gerðir, að vér getum, ef svo má að orði hveða, speglað og endurkveðið eða bergmálað með líkama vorum sumt af því, sem vér sjáum og heyr- um, og að öll þau áhrif, sem vér eigum slíka strengi fyrir, verki hjá oss hneigð til að hergmála sérkennileik þeirra, hvort sem sú hneigð verður nógu sterk til þess að valda sýnilegum eða heyranlegum hreyfingum eða ekki." Guðmundur heldur því fram, að hugmyndir vorar um hreyfingar líkam- ans þurfi ekki að vera endurminningar. Er hann þar á öndverðum meiði við ýmsa sálfræðinga, er liafa fullyrt, að vér verðum að hafa gert hreyfingu af tilviljun og öðlazt um hana endurminningu, áður en vér getum hugsað hana út. Guðmundur styður skoðun sína þeirn rökum, að ótalandi ungbarn getur lært hvaða tungumál sem er jafnvel. Óhugsandi er, að barnið geti ratað á hljóð í öllum mállýzkum veraldar af tilviljun. „Ósjálfráð eftirlíking eftir vara- hreyfingum annarra hjálpar börnunum til að læra rnálið" (190. bls.). Guðmundur telur, að dauðir hlutir geti vakið ámóta tilhneigingu til eftirlíkingar og lifandi: „. . . . ég efast ekki um, að lútandi tré á bersvæði sé oss ósjálfráð hvöt til að beygja oss og að hnarreistur turn starfi að því, að vér réttum úr kryppunni" (193. bls.). Ekki er nóg með, að dauðir hlutir og lifandi veki hermihneigð. Endur- minningarnar vekja einnig tilhneigingu til eftirlíkingar. Málarinn, sem situr á dimnui vetrarkvöldi í vinnustofu sinni, líkir eftir endurminningum sínum um fegurð náttúrunnar. Þetta stafar af því, að endurminning um atburð hefur lík áhrif á sálarlíf vort og athurðurinn sjálfur. Idöfundur segir, að ekki sé von til þess, að allir geri sér ljósan boðskap hinnar nýju kenningar, því að menn hafi að öllu jöfnu litla hugmynd um, hvað fram fer í sálarlífi þeirra. Hið fyrsta, er mér flaug í hug varðandi þessa kenningu, var, hve ein-
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182
Blaðsíða 183
Blaðsíða 184
Blaðsíða 185
Blaðsíða 186
Blaðsíða 187
Blaðsíða 188
Blaðsíða 189
Blaðsíða 190
Blaðsíða 191
Blaðsíða 192
Blaðsíða 193
Blaðsíða 194
Blaðsíða 195
Blaðsíða 196

x

Andvari

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.