Andvari

Árgangur

Andvari - 01.01.1973, Blaðsíða 156

Andvari - 01.01.1973, Blaðsíða 156
154 ÞÓRÐUR JÓNSSON ANDVART geðshræringum og hvötum. Sjálfsmeðvitundin verður ]m eins og hlutlaus áhorfandi....." Af þessu er hálfgerður sálnaflakksfnykur og minnir á frásögnina af Helenu miðli. Sjö af eftirhermunum níu, er Guðmundur ræddi við, töldu, að skilningur þcirra á persónum, sem hermt er eftir, aukist við eftirhermuna. Telur Guðmund- ur þetta mikinn hvalreka og segir í lok kaflans: mér finnst, að reynsla þessara manna, sem ég liefi nú shýrt frá, sé góð stoð þeim skoðunum, sem ég hefi haldið fram um eðli og áhrif eftirlíkingarinnar" (286. hls.). Ég fæ með engu móti séð, að þær staðreyndir, er fram koma í kaflanum, styrki kenningu Guðmundar að öðru leyti en því, að staðfest er, að eftirherm- ur séu til. Varla eru það ýkjamerkilegar fréttir. Engum kemur til hugar, að eftirhermur séu ekki til, en að þær séu ósjálfstæðar og ómeðvitaðar, — það er annað mál. Segja má, að fjórir síðustu kaflar bókarinnar fjalli um listfræði og tengsl hennar við sálarfræði. Hinn fyrsti þeirra nefnist Sönglistin. Er ekki ófyrirsynju, að Guðnnindur ræði það efni, því að framar í bókinni hefur hann víða líkt manninum við hljóðfæri til að skýra málflutning sinn. í 8. kafla er mannshug- anum líkt við hljóðfæri, er á leika nútíð og fortíð ,,til að skapa hið ósungna lag framtíðarinnar" (137. bls.). í hverju er skilningur á tónlist og sönglist fólginn? Þessari spurningu leitast höfundur við að svara. I upphafi skulum vér hugsa oss, að söngvari syngi lag, en vér skiljum ekki textann. Söngvarinn er gagntekinn af laginu, og hugsun tónskáldsins ræður óskoruð yfir honum. Áheyrendurnir komast í líkt ástand og söngvarinn, er þeir hlusta á lagið. „Ástand áheyrendanna virðist vera af sömu tegund og ástand söngvarans sjálfs, munurinn er aðeins stigsmunur" (289. hls.). En er einhver merking í því að segjast skilja tónlist í sama skilningi og vér orð? Auðsætt er, að reginmunur er á skilningi vorum á tónlist og orðum. Orð vísa til hluta eða sértaka, en tónarnir vísa til einskis nema sjálfra sín. Á 292. bls. segir Guðmundur: „Til þess að skilja lag verður að hugsa i tónum, og tónhugsanirnar nægja til þess að skilj.x lagið. Engar aðrar þarf til þess að skilja lagið til fulls." Síðan segir: ,,Að skilja lagið rétt er þá að heyra það hljóma í huga sér eins og það hljómaði í sál tónskáldsins" (293. hls.).
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182
Blaðsíða 183
Blaðsíða 184
Blaðsíða 185
Blaðsíða 186
Blaðsíða 187
Blaðsíða 188
Blaðsíða 189
Blaðsíða 190
Blaðsíða 191
Blaðsíða 192
Blaðsíða 193
Blaðsíða 194
Blaðsíða 195
Blaðsíða 196

x

Andvari

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.